„Hoym-gruba” jak wehikuł czasu

Kopalnia powstała z inicjatywy pruskiego ministra, Karola Jerzego von Hoyma, już w 1792 roku. Pod zmienianymi nazwami pracowała ponad 200 lat. Do 1922 roku kopalnia pod nazwą „Hoym-Laura” działała pod szyldem spółki Czernickie Towarzystwo Górnicze. W 1922 roku nadzór nad kopalnią przejęły władze polskie, po włączeniu Niewiadomia do Polski. Z początkiem XX wieku kopalnię zmodernizowano, m.in. tworząc sieć elektryczną. Skąd jednak wzięła się nazwa „Ignacy”? W 1936 roku polskie władze zmieniły nazwę na „Ignacy”, na cześć ówczesnego prezydenta Ignacego Mościckiego. To znowu się zmieniło po rozpoczęciu drugiej wojny światowej, kiedy po włączeniu obiektu do koncernu Herman Göring Werke, Niemcy powrócili w nazwie do początków. Od tego momentu kopalnia w Niewiadomiu otrzymała nazwę „Hoymgrube”. Co ciekawe, właśnie ta nazwa używana jest do dziś przez mieszkańców okolicy.

Z rąk do rąk

W 1945 roku po nacjonalizacji górnictwa kopalnię „Ignacy” przejął rząd PRL. Obiektem zabytkowym kopalnia została w 1993 roku, po zawiązaniu Stowarzyszenia Zabytkowej Kopalni „Ignacy”. Od tego momentu rozpoczęły się działania zmierzające do turystycznego udostępnienia kopalni. Pierwsza grupa, zwiedzająca zarówno powierzchnię jak i podziemia, pojawiła się jeszcze przed końcem tego samego roku. W pierwszym roku działalności kopalnię zwiedziło ponad 400 osób; latach kolejnych liczba zainteresowanych stale rosła. Kopalnia ma dwa szyby: Głowacki i Kościuszko, które mają świetnie zachowane parowe maszyny wyciągowe.

Panorama okolicy

Jeszcze jednym elementem kopalni, który warto zobaczyć, jest wieża ciśnień. Wieża składa się z trzonu oraz zbiornika na wodę. Murowany trzon wieży (będący niegdyś kominem) powstał około 1880 r. W 1952 r. na jego szczycie dobudowano stalowy zbiornik wodny o unikalnej konstrukcji. Wieża ma obecnie wysokość 46 m, która po zsumowaniu z wysokością bezwzględną terenu daje nam najwyższy w okolicy punkt, z którego możliwa jest obserwacja panoramy Rybnika, a także miast sąsiednich (Radlina, Rydułtów oraz Wodzisławia). W ramach przeprowadzonej w ostatnich latach rewitalizacji obiektu powstała m.in. sala, w której odbywają się różnego rodzaju wydarzenia kulturalne. W ubiegłym roku połączono kopalnię oraz Dom Kultury w Niewiadomiu w jedną instytucję – Industrialne Centrum Kultury. Obiekt leży na Szlaku Zabytków Techniki województwa śląskiego, a 11 czerwca był gospodarzem wydarzeń w ramach tegorocznej Industriady.

(ska)