Śpiewają i nic ich nie powstrzyma

Obecnie w wodzisławskim okręgu działa 10 zespołów śpiewaczych i pięć orkiestr dętych. Członkami chórów jest 290 osób, natomiast w orkiestrach gra 150 muzyków. W tym drugim przypadku ich liczba w porównaniu do roku ubiegłego wzrosła o 22 osoby. W przypadku chórów nie zaobserwowano zmian. Nie da się jednak ukryć, że na przestrzeni lat miłośników chóralnego śpiewu ubywa. Nie widać młodych twarzy. – Niestety młodzież lubi inny rodzaj muzyki, który jest wszechobecny nie tylko w radiu i telewizji, ale i w Internecie. To między innymi komputer zabiera im wolny czas i nikt nie myśli o chórze. Oczywiście są drobne wyjątki – mówi Krystian Dziuba, prezes Okręgu Wodzisławskiego ŚZChiO. Sam śpiewa od 1962 r., kiedy wstąpił do chóru Dzwon w Rybniku-Paruszowcu, a od 1986 r. jest członkiem chóru męskiego Echo w Biertułtowach. Prezesem Okręgu został w 2005 roku, po śmierci prezesa Józefa Pieczki. Wcześniej był wiceprezesem.

 

 

Okręg Wodzisławski przez lata był częścią Polskiego Związku Chórów i Orkiestr. W styczniu jednak powstał Śląski Związek, który zrzesza chóry i orkiestry z naszego regionu. Usamodzielnienie się to wynik zaangażowania wszystkich okręgów w prace na rzecz popularyzacji chóralnego śpiewu. Nie jest tajemnicą, że właśnie chóry ze Śląska były motorem napędowym związku ogólnopolskiego. Niestety traciły na tym finansowo, ponieważ znaczna część składki wędrowała do ogólnopolskiej centrali. Teraz zostaje ona w całości na Śląsku. Przy obecnej kondycji finansowej chórów był to argument znaczący.

 

 

W sobotę 6 marca w Miejskiej i Powiatowej Bibliotece Publicznej w Wodzisławiu odbyło się zebranie sprawozdawczo-wyborcze Okręgu Wodzisławskiego Śląskiego Związku Chórów i Orkiestr. Na prezesa ponownie wybrano Krystiana Dziubę, który pełni tę funkcję od 5 lat. Dał się poznać jako świetny organizator i pasjonat chóralnego śpiewu, więc wynik głosowania był do przewidzenia. Wiceprezesem do spraw chórów ponownie wybrano Czesława Muchę. Funkcję wiceprezesa do spraw orkiestr przejął Franciszek Magiera, który zastąpił Stanisława Śmietanę, szefa jastrzębskiej szkoły muzycznej. Sekretarzem został Piotr Pawlas, który zastąpił Pawła Kowola, któremu powierzono funkcję honorowego sekretarza. Skarbnik pozostał ten sam. Jest nim Teresa Polnik. Ostatnia zmiana nastąpiła na stanowisku członka zarządu Okręgu. Stanisław Dambiec zastąpił Jana Wojaczka. Dwaj pozostali członkowie zarządu to: Stanisław Pająk i Alfred Szebesta. Dyrygentem – kierownikiem do spraw artystycznych ponownie wybrano Tymoteusza Kubicę. Kapelanem jest od lat ks. Janusz Badura.

 

 

Już na początku XX wieku na ziemi wodzisławskiej pojawiały się towarzystwa śpiewacze, szczególnie w Lubomi, Pszowie i Radlinie. Po utworzeniu w 1910 r. w Bytomiu Związku Śląskich Kół Śpiewaczych, powstał ruch śpiewaczy. W 1912 r. do Związku przystępują pierwsze chóry mieszane „Lutnia” z Lubomi i „Paderewski” z Pszowa, nieco później dołącza do nich chór mieszany „Spójnia” z Marklowic. W czasie I wojny śpiewacy zawieszają swoją działalność. Mimo szykan, po wojnie powstają kolejne chóry. Z inicjatywy działacza plebiscytowego dr. Alojzego Pawelca 27 marca 1920 r. powstaje Wodzisławski Okręg Związku Śląskich Kół Śpiewaczych. Dobry okres w działalności Okręgu przypada na lata 1928-31. Zarejestrowanych było wówczas 21 zespołów zrzeszających około tysiąca osób. Druga wojna światowa niweczy dorobek chórów. Niszczone są sztandary, nuty, kroniki i dyplomy, a wielu działaczy trafia do obozów. Śpiewacy szybko się jednak zorganizowali i już na początku lipca 1945 r. Zarząd Okręgu Wodzisławskiego wznawia działalność.

 

W latach pięćdziesiątych Okręg zrzeszał 26 zespołów śpiewaczych. To najlepszy okres jego działalności. Pod koniec lat siedemdziesiątych wiele zespołów zawiesiło swoją działalność. Ich liczba spada, początkowo do 14, a w następnych latach do 7. Lata osiemdziesiąte to stagnacja w ruchu śpiewaczym. Upór działaczy (m.in. wspomnianych Józefa Pieczki i Krystiana Dziuby) w dążeniu do rozwoju tej dziedziny kultury się jednak opłacił. Kolejne lata to ponowny rozwój chórów. Obecnie w Okręgu Wodzisławskim działa 11 zespołów śpiewaczych. Cztery chóry naszego okręgu (Echo-Syrynia, Cecilianum – Krzyżkowice, Jadwiga – Wodzisław i Chór im. J. Słowackiego – Radlin) mają ponad 90-lat i są członkami Konfraterni Najstarszych Chórów i Orkiestr Województwa Śląskiego i Zaolzia. Należy do niej także Orkiestra Górnicza KWK Marcel, która wraz z czterema innymi orkiestrami reprezentuje Okręg Wodzisławski ŚZChiO.

 

(raj)

***

 

 

3 maja – Udział chórów i orkiestr w obchodach 3 Maja w ramach imprezy pod nazwą „Cały Śląsk gra i śpiewa”. To jednocześnie obchody 100-lecia Zjednoczenia Śląskich Zespołów Śpiewaczo-Muzycznych i 90-lecia Okręgu Wodzisławskiego. To druga część projektu Wodzisławskiego Centrum Kultury pod nazwą „Czesko-Polskie Spotkania Chóralne”. Pierwsza odbyła się w styczniu.

 

22 maja – Festiwal Pieśni Maryjnej – „Pszów 2010”. Patronat nad imprezą objął burmistrz Pszowa. Dwie kolejne imprezy w maju to Koncerty Pieśni Maryjnej w Turzy Śl. i w Wodzisławiu, a także festiwal „Regina Coeli” w Radlinie.

 

Czerwiec - VIII Zlot Chórów Okręgu Wodzisławskiego – „Olza 2010”. W czerwcu także jubileusz „Chóru Mieszanego im. Juliusza Słowackiego” w Radlinie.

 

11 listopada – I Festiwal Pieśni Śląskiej im. Józefa Pieczki w Miejskim Ośrodku Kultury w Radlinie. Ponadto Koncert Jubileuszowy 90-lecia Okręgu Wodzisławskiego ŚZChiO.

 

***

 

 

Chór Męski Echo – Biertułtowy, Chór Mieszany im. J. Słowackiego – oba z Radlina. Ponadto Chór Mieszany Cecilianum z Krzyżkowic, Chór Mieszany Echo z Syryni, Chór Mieszany Jadwiga z Wodzisławia, Chór Mieszany Lira z Rydułtów, Chór Mieszany im. St. Moniuszki z Czyżowic, Chór Mieszany Słowik n/Olzą z Olzy, Chór Kameralny Ad Libitum z Pszowa, Zespół śpiewaczy Syryniczki z Syryni. Najbardziej aktywne chóry to Echo-Biertułtowy, który w ubiegłym roku wystąpił 52 razy, chór Jadwiga wystąpił 34 razy, chór Lira i zespół Syryniczki po 24 razy.

 

ŚZChiO to także orkiestry: Orkiestra Górnicza KWK Marcel w Radlinie, Stowarzyszenie Orkiestra Dęta KWK Jas-Mos i Stowarzyszenie Muzyczno-Kulturalne KWK Zofiówka – obie orkiestry z Jastrzębia, Stowarzyszenie Orkiestra Dęta KWK „Rydułtowy-Anna” Ruch Rydułtowy, Fundacja Muzyczna Pszowskiej Orkiestry Dętej KWK „Rydułtowy-Anna” Ruch Anna w Pszowie.