Nie kupuj okularów na bazarach
Rozmowa z lek. med. Michałem Klapuchem, specjalistą chorób oczu NZOZ w Wodzisławiu Śląskim.
W jaki sposób powinniśmy pielęgnować wzrok?
Wbrew pozorom bardzo istotna jest higiena życia, uprawianie sportu czy prawidłowy sen. Należy również wspomnieć o stosowaniu odpowiednich okularów korekcyjnych, czy okularów przeciwsłonecznych. Najgorsze dla oczu jest stosowanie okularów zakupionych na bazarach bądź w sklepach, nie mających nic wspólnego z okularami korekcyjnymi czy ochronnymi. Nie wolno na własną rękę kupować okularów korekcyjnych, każdy zakup powinien być zalecony przez lekarza okulistę. Wspomagający wpływ na nasz wzrok mają również leki witaminowe czy ziołowe. Leki te można jednak jedynie stosować po konsultacji z okulistą, mimo że niektóre są ogólnodostępne. Należy tutaj również zaznaczyć, że nie bez znaczenia dla stanu naszych oczu i widzenia pozostaje stosowanie używek takich jak papierosy, czy alkohol.
Obecna pora roku również nie jest bez znaczenia dla funkcjonowania oka.
Promienie słoneczne wpływają niekorzystnie na stan naszych oczu. Mogą one powodować zmiany zwyrodnienie siatkówki, czy przyśpieszać rozwój zaćmy. Bardzo często obserwuje się zapalenie spojówek wynikające z bezpośredniej ekspozycji na promienie słoneczne. Należy oczy chronić okularami przeciwsłonecznymi z filtrami UV. Muszą to być jednak okulary z atestem zakupione w zakładach optycznych.
Na ile komputer, telewizor czy inny sprzęt elektroniczny negatywnie oddziaływują na nasze oczy?
Praca przy komputerze oraz w pomieszczeniach z nieodpowiednią klimatyzacją ma istotny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie oczu. Dolegliwości te wynikają z faktu, iż wpatrując się w ekran monitora rzadziej mrugamy, co powoduje brak odpowiedniego nawilżania oka. Objawia się to drażnieniem oka, uczuciem suchości, piasku pod powiekami, zaczerwienieniem oczu. Po kilku godzinach pracy odczuwane jest również osłabienie ostrości wzroku. Niestety w przypadku takich dolegliwości leczenie jest bardzo trudne, ponieważ osoba ta musi wykonywać swoją pracę. W przypadku pracy przy komputerze bardzo ważna jest higiena pracy oraz organizacja stanowiska komputerowego. Osoba ta nie może pracować nieustannie przez kilka godzin, ale konieczne jest, aby co 45 – 60 minut były 15-minutowe przerwy.
Bardzo istotny jest też problem używania odpowiedniego monitora, najlepszym jest monitor LCD, który jest lepszy od monitorów kineskopowych. Niekorzystny jest również tryb siedzący i brak ruchu. Jeżeli osoba pracująca przy komputerze jest obciążona wadą wzroku, to wada ta musi być skorygowana poprzez odpowiednio dobrane okulary. Szkła korekcyjne powinny posiadać powłokę antyrefleksyjną.
Z jakimi chorobami oczu mamy najczęściej do czynienia?
Główne choroby, które dotyczą naszej społeczności to są niestety choroby związane z wiekiem. Bardzo często przychodzą do nas osoby starsze, które uskarżają się na osłabienie wzroku. W trakcie badań zazwyczaj okazuje się, iż jest to zaćma, starcze zwyrodnienie plamki bądź jaskra.
Starcze zwyrodnienie plamki jest obecnie bardzo często występującą chorobą oczu. Jej objawem jest obniżenie ostrości widzenia. Występują dwie odmiany tej choroby: postać sucha i wysiękowa. Druga odmiana występuje jednak zdecydowanie rzadziej. Nieleczone starcze zwyrodnienie plamki może zakończyć się praktyczną ślepotą.
W jaki sposób objawia się zaćma?
Pacjent stopniowo widzi coraz gorzej, kolory tracą blask, występuje nasilające się widzenie przez mgłę. W przypadku początkowej zaćmy często występuje zjawisko okresowej „poprawy wzroku’’. Pacjent przestaje wtedy korzystać na jakiś czas z okularów do czytania. Jest to jednak stan, który po kilku miesiącach mija i chory stopniowo traci wzrok. Zdarzają się też zaćmy będące skutkiem innej choroby, np. cukrzycy. Zaćmę obecnie można skutecznie leczyć operacyjnie. Po zabiegu operacyjnym pacjent odczuwa od razu znaczną trwałą poprawę widzenia.
Kolejną chorobą, z którą styka się Pan bardzo często jest zapewne jaskra?
Rzeczywiście tak jest. Jest to jedna z głównych przyczyn ślepoty na świecie. Szacuje się, że około 70 mln osób na świecie choruje na jaskrę, w Polsce jest ich od 600 do 700 tys., z czego leczy się niecałe dwa procent ludzi. Jaskra jest bardzo podstępną chorobą. Jest to pojęcie określające zespół chorób charakteryzujący się zanikiem tarczy nerwu wzrokowego, postepującymi ubytkami w polu widzenia i często podwyższonym ciśnieniem wewnątrzgałkowym. Jest kilka odmian tej choroby. Niektóre typy jaskry w początkowej fazie powodują niezauważalne przez chorego zmiany w widzeniu. Dlatego bardzo ważna w tej chorobie jest profilaktyka. Każdy pacjent po ukończeniu 35 roku życia powinien być raz na dwa lata zbadany pod kątem zmian jaskrowych w oku, zaś w przypadku osób po 40 roku życia badanie to powinno się odbyć raz na rok. Przyczyny jaskry są różne. Związane są one ze zmianami w gałce ocznej, które uwarunkowane są wiekiem jak również często predyspozycjami genetycznymi. Powstaniu jaskry sprzyjają także choroby ogólnoustrojowe, tj. choroby układu krążenia, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca oraz stosowanie wszelkiego rodzaju używek. Nieleczona jaskra prowadzi do nieodwracalnej ślepoty.
Rozmawiał Fryderyk Kamczyk