Z pieniędzmi do sądu

Jeśli w sądzie będą dochodzić naprawy szkód spowodowanych przez kopalnie, będą musieli pokryć koszty postępowania sądowego. Do tej pory naprawa szkód odbywała się w większości poprzez ugody między przedsiębiorcami a właścicielami. Jeżeli osoba poszkodowana nie potrafiła się dogadać z kopalnią a była przekonana o swoich racjach, mogła występować do sądu bez opłat. Teraz zapłaci grube pieniądze.

 

Po raz kolejny zmiana prawa wprowadzona z inicjatywy rządu Leszka Millera uderza w mieszkańców poszkodowanych w wyniku eksploatacji górniczej. Mają być oni obciążani kosztami sądowymi, co może stać się poważną barierą przy składaniu pozwów o naprawienie szkód górniczych. Działające w Marklowicach Stowarzyszenie Mieszkańców Terenów Górniczych występuje do najwyższych władz państwowych o zmianę niekorzystnych przepisów.

 

 

Przypomnijmy, że w lipcu 2002 r. Sejm na wniosek rządu Leszka Millera uchwalił zmiany w ustawie o podatku dochodowym, które prowadziły do opodatkowania odszkodowań z tytułu szkód górniczych. To pozbawiłoby mieszkańców znacznej części dorobku ich życia. Protesty Stowarzyszenia Mieszkańców Terenów Górniczych doprowadziły do zmiany krzywdzących przepisów. Czy tym razem efekt będzie równie zadowalający?

 

W lipcu 2005 r. Sejm poprzedniej kadencji uchwalił ustawę o kosztach sądowych, która uchyla ustęp 3 artykułu 97 Prawa geologicznego i górniczego. Skreślony w ten sposób został zapis stanowiący, że postępowanie w sprawach o naprawę szkód górniczych toczy się na koszt przedsiębiorcy, chyba, że roszczenie okaże się w sposób oczywisty bezzasadne. Nowe przepisy zobowiązujące poszkodowanych do ponoszenia kosztów sądowych wejdą w życie 2 marca 2006 r.

 

Docierały do nas sygnały, że wprowadzone zostały takie zmiany i po poszukiwaniach w Internecie udało się dotrzeć do treści niekorzystnych zapisów – mówi Czesław Karwot, przewodniczący Stowarzyszenia Mieszkańców Terenów Górniczych. – Wniósł je pod obrady Sejmu rząd Leszka Millera, deklarowanym celem było usprawnienie postępowań sądowych. Naszym zdaniem jest to postawienie tamy finansowej po to, żeby mieszkańcy nie występowali do sądu o odszkodowania. To kolejny bubel prawny uderzający w poszkodowanych. Podczas spotkania Stowarzyszenia ustaliliśmy, że wystąpimy z apelem do najwyższych władz o zmianę tego przepisu. Zbieramy pod nim podpisy mieszkańców. W tę akcję są zaangażowani ludzie z różnych miejscowości – Marklowic, Rybnika, Radlina, Jastrzębia-Szerokiej, Połomi, z których wywodzą się poszkodowani. Uważam, że odpowiedzialność za krzywdzące przepisy ponosi rząd Leszka Millera, posłowie mogą nie wyłapać wszystkich błędów w ustawie. Teraz trzeba będzie mieć wór pieniędzy, żeby wnieść pozew do sądu. Postępowania w sprawach o naprawę szkód górniczych dotyczą często obiektów o dużej wartości – domów czy budynków gospodarczych. A koszty sądowe, które należy wnieść przy składaniu pozwu są uzależnione od wartości przedmiotu sporu, mogą więc wynieść od kilku do kilkunastu tysięcy złotych. Do tego dochodzą jeszcze opłaty od pism czy wynagrodzenie biegłych. W przypadku apelacji od niekorzystnego wyroku sądu pierwszej instancji trzeba ponosić dalsze koszty.
#nowastrona#
Walka Dawida z Goliatem

 

Jak podkreśla Czesław Karwot, mieszkańcy nie zwracają się do sądu z byle czym. Drobniejsze szkody naprawiają sami, bo nie chcą przechodzić gehenny związanej z postępowaniem o odszkodowanie. Jednak gdy pękają i przechylają się ich domy muszą bronić swojej własności przed sądem. Nie wynika to z tego, że lubią się procesować lub mają konfliktogenną naturę. Zwolnienie z kosztów sądowych w przypadku spraw o naprawę szkód górniczych przewidywane przez Prawo geologiczne i górnicze nie jest żadnym przywilejem. Na podstawie tego prawa właściciel nieruchomości nie może się sprzeciwić zagrożeniom spowodowanym ruchem zakładu górniczego, jeśli odbywa się on zgodnie z zasadami określonymi w ustawie.

 

Czy nie wystarczy zatem, że mieszkańcom terenów górniczych rujnuje się nieruchomości, a oni nie mogą się temu sprzeciwić? – czytamy w piśmie Stowarzyszenia do władz państwowych. - Trzeba im jeszcze dorzucić koszty sądowe? W tej nowej sytuacji kopalniom ostatecznie zdjęto hamulce przed swobodnym przerzucaniem powstałych szkód na poszkodowanych. Jak poszkodowani się nie zgadzają ze stanowiskiem kopalni, to mogą iść do sądu, tyle tylko, że w tej nowej sytuacji prawnej już ich na to nie będzie stać. Zatem pozostaje im tylko zdanie się na łaskę lub niełaskę kopalni. (…) Gdy zważymy jeszcze, jaką potencjalną siłą dysponują kopalnie, to sytuacja poszkodowanych jest analogiczna do Dawida w walce z Goliatem. Być może opustoszeją sądy i brukselskim urzędnikom będzie można pokazać, że władze Rzeczypospolitej Polskiej uporały się w końcu z przewlekłością postępowań sądowych, lecz od tego Polska nie stanie się ani bardziej prawa, ani bardziej sprawiedliwa.

 

Sprawę niesławnych podatków od odszkodowań z tytułu szkód górniczych i walkę mieszkańców o zmianę niekorzystnych przepisów szeroko opisywaliśmy w „Nowinach Wodzisławskich”. Temat podjęły potem gazety regionalne i ogólnopolskie. Walka o naprawę bubla prawnego zakończyła się wówczas sukcesem. Miejmy nadzieję, że tak będzie również i tym razem.

 

(jak)