Numer: 4 (261)
Data wydania: 25.01.05
Piłkarskie urodziny
Od osiemdziesięciu lat istnieje piłkarski Podokręg Rybnik. Obchody tej rocznicy trwały przez cały ubiegły rok i zakończyły się uroczystą akademią w Teatrze Ziemi Rybnickiej. Była to okazja do przypomnienia historii futbolu na ziemi rybnicko-wodzisławskiej oraz uhonorowania zasłużonych sportowców i działaczy.
Osiemdziesiąt lat temu w majowym dniu 1924 roku grono działaczy klubów istniejących w byłym powiecie rybnickim spotkało się w hotelu „Świerklaniec” w Rybniku na pierwszym zebraniu - przypomniał Alojzy Musioł, prezes Podokręgu Rybnik. Podjęta została decyzja o powołaniu organizacji, której celem będzie prowadzenie rozgrywek w piłce nożnej. Pierwszym prezesem został wybrany Józef Wawrzyńczyk z klubu Polonia Niewiadom. Nowa struktura otrzymała nazwę Podokręg i należała do Górnośląskiego Okręgowego Związku Piłki Nożnej.Swego rodzaju podsumowaniem działalności Podokręgu i zrzeszonych w nim klubów jest monografia „80 lat piłkarstwa na ziemi rybnicko-wodzisławskiej” autorstwa Wacława Wrany. Przedstawiono w niej również krótko kluby, które obecnie należą do rybnickiego Podokręgu.
Z orłem na piersi
W minionych osiemdziesięciu latach środowisko piłkarskie ziemi rybnicko-wodzisławskiej może się poszczycić wieloma osiągnięciami. W ekstraklasie występowało aż pięć drużyn z terenu Podokręgu - Rymer Niedobczyce w roku 1948, Górnik Radlin w latach 50., ROW Rybnik w latach 60. i 70., GKS Jastrzębie w latach 80. XX wieku oraz Odra Wodzisław, która gra w I lidze piłkarskiej od 1996 r. do dziś. Wychowankowie klubów naszego regionu występowali w koszulkach z orłem na piersi - w latach 50. reprezentantami Polski byli Ignacy Dybała i Ewald Wiśniowski z Górnika Radlin, jako ostatni zaszczytu gry w kadrze narodowej dostąpił Marcin Radzewicz z Odry Wodzisław. Obok piłkarzy, którzy reprezentowali Polskę będąc zawodnikami klubów Podokręgu Rybnik, jest wielu takich, którzy w biało- czerwonych barwach występowali po przejściu do klubów spoza ziemi rybnicko-wodzisławskiej, ale wywodzili się z naszego regionu. Najbardziej znanym z nich jest Stanisław Oślizło, pochodzący z Jedłownika. W reprezentacji Polski rozegrał 57 meczy. Karierę piłkarską zaczynał w Kolejarzu Wodzisław, potem występował w Górniku Radlin, z którego trafił do Górnika Zabrze. Był jednym z filarów najlepszej wówczas, klubowej drużyny w Polsce i jednym z najlepszych polskich piłkarzy.
Rymer Niedobczyce - pierwszy zespół z Podokręgu, który
wywalczył awans do ekstraklasy
Co ciekawe uprawiać piłkę nożną zaczął trochę przez przypadek. Na początku grał przede wszystkim w siatkówkę, gdyż miał dobry wyskok. Gdy uczył się w Liceum im. 14 Pułku Powstańców Śląskich w Wodzisławiu koledzy dobrali go do drużyny, gdy zabrakło im do kompletu jednego zawodnika. #nowastrona#Wtedy ujawnił się piłkarski talent Stanisława Oślizły. Namówiono go, by zaczął treningi w Kolejarzu Wodzisław. Ale rodzice niechętnie odnosili się do wyczynowego uprawiania sportu przez syna. W domu trzeba było wiele czasu poświęcać pracy na roli. Młody Staszek zaprosił rodziców na mecz i wtedy przekonali się, że takiego piłkarskiego talentu nie można zmarnować. Jak napisał w swojej monografii Wacław Wrana, najprawdopodobniej z Wodzisławia, wywodził się przedwojenny zawodnik Ruchu Chorzów i reprezentant Polski - Eryk Tatuś.
Ubecy faulowali
Piłkę nożną na ziemi rybnicko-wodzisławskiej zaczęto uprawiać na początku XX wieku. Pierwszym klubem polskim w regionie był prawdopodobnie TS Kościuszko - Rymer Niedobczyce założony w 1919 r. W okresie plebiscytowym powstawało wiele klubów polskich - stowarzyszenie sportowe, tak jak np. śpiewacze miały odgrywać ważną rolę w walce o powrót Śląska do Macierzy. W 1920 r. powstał w Bytomiu Górnośląski Okręgowy Związek Piłki Nożnej, który został podzielony na obwody - jednym z nich był obwód rybnicki. Kilka lat później działacze piłkarscy z tego obwodu postanowili powołać autonomiczny Podokręg Rybnik - doszło do tego na wspomnianym już spotkaniu w restauracji „Świerklaniec”. Był on pierwszą taką strukturą piłkarską w kraju, zrzeszał bardzo dużą ilość klubów. W latach 1920-1939 na terenie Podokręgu działało 75 stowarzyszeń piłkarskich.
Obecny Zarząd Podokręgu Rybnik
Działalność piłkarska na ziemi rybnicko-wodzisławskiej była skrupulatnie dokumentowana w kronice, która przetrwała do dziś. Do 1937 r. prowadził ją Felicjan Grabiec. Ostatni zapis pochodził z 19 grudnia 1937 r. - jest to protokół z walnego zebrania Podokręgu, które odbyło się w lokalu pana Knapczyka przy placu Wolności w Rybniku. Nie wiadomo jakie były późniejsze losy tej oryginalnej kroniki. Prawdopodobnie podczas okupacji przechowywał ją jeden z członków władz Podokręgu. Niewiele brakowało, by międzywojenną kronikę zarekwirowali funkcjonariusze Urzędu Bezpieczeństwa w czasach stalinowskich. Podczas jednego z posiedzeń zarządu ubecy dokonali „nalotu” na siedzibę rybnickich władz piłkarskich, która mieściła się w ówczesnym Hotelu Polskim przy ul. Korfantego. W ostatnim momencie ówczesny prezes, Wilhelm Pierchała, wyniósł ukradkiem część dokumentacji do rupieciarni na trzecim piętrze hotelu. Jednak zaprzestano systematycznego prowadzenia kroniki. Wieloletnią lukę postanowiono uzupełnić dopiero w 1973 r. #nowastrona#Zadanie to powierzono Wacławowi Dyszlewskiemu, najstarszemu członkowi ówczesnych władz Podokręgu. W tej pracy opierał się on na pracy Wilhelma Pierchały, korzystał z protokołów, komunikatów czy artykułów prasowych - wiele faktów odtwarzano z pamięci. Jak widać kronika ma równie burzliwe losy ja działalność piłkarska, którą dokumentuje.
Za zasługi dla Sportu
Obchody 80. urodzin Podokręgu rozpoczęto w styczniu ubiegłego roku Turniejem Halowym Sędziów Śląskiego Związku Piłki Nożnej. Kolejnymi imprezami, które uświetniły rok 80-lecia były międzynarodowe mecze w ramach eliminacji Mistrzostw Europy Juniorów: Polska - Turcja w Wodzisławiu i Polska - Włochy w Rybniku. Również w Rybniku rozegrano mecz Polska-Anglia w ramach eliminacji Młodzieżowych Mistrzostw Europy U-21. Natomiast w Jastrzębiu odbył się pojedynek Polska - Belgia w ramach eliminacji Mistrzostw Europy Kobiet U-19.
Podczas akademii z okazji 80-lecia odznaczeniami uhonorowano zasłużonych działaczy piłkarskich. Złotą odznakę „Za zasługi dla Sportu” otrzymał Serafin Janik, srebrne - Bolesław Kuchcik i Józef Węglorz a brązowe - Jerzy Adamczyk, Rajmund Durczok, Adam Fudali, Grzegorz Janik, Henryk Papierok, Alfred Sikora i Eryk Szałek. Zostały one przyznane przez Ministra Edukacji Narodowej i Sportu. Swoje wyróżnienia przyznał również Polski Związek Piłki Nożnej. Złotą Odznakę Honorową PZPN otrzymali Józef Golla i Ryszard Kamiński, srebrną - Franciszek Wrana, a brązową - Ryszard Wieczorek. Podokręg Rybnik został wyróżniony Dużą Złotą Odznaką Honorową PZPN, brązową odznaczono rybnicki MOSiR i tygodnik „Nowiny”. Śląski Związek Piłki Nożnej przyznał swoje odznaczenia: Złotą Honorową Odznakę Śl.ZPN otrzymali Ryszard Duda, Marek Gałuszka, Marian Janecki, Adam Krzyżak, Barbara Magiera, Tadeusz Motowidło, Bolesław Piecha, Jan Serwotka, Waldemar Socha, Jan Zemło i Marian Wilim; srebrną - Stanisłąw Jaszczuk, Bogdan Kotyrba, Robert Mościcki i Andrzej Myśliwiec a brązową - Mieczysław Jakubowski i Wacław Wrana.
Akademię rocznicową uświetniły występy zespołu „Przygoda” oraz Józefa Poloka.
(jak)