Numer: 40 (1587)
Data wydania: 04.10.22
Choroba dobrobytu
Cukrzyca typu 2 jest najbardziej rozpowszechnioną odmianą cukrzycy, zaliczaną do grupy chorób cywilizacyjnych, ponieważ do jej rozwoju przyczyniają się czynniki środowiskowe, takie jak nieprawidłowe odżywianie oraz zbyt mała aktywność fizyczna. U podstaw tego schorzenia leży tzw. insulinooporność, czyli zmniejszona wrażliwość organizmu na działanie insuliny. Wynika ona z otyłości, braku aktywności fizycznej i siedzącego trybu życia, nic więc dziwnego, że cukrzycę typu 2 określa się często „chorobą dobrobytu”. Kiedyś dotykała głównie ludzi starszych, dziś pojawia się również u dzieci i młodzieży.
Objawy choroby
Charakterystycznym objawem cukrzycy jest wzmożone pragnienie, które towarzyszy choremu i w dzień, i w nocy. Typowym symptomem jest także duże zmęczenie i senność, szczególnie po spożyciu posiłków bogatych w cukry. Zdarzają się również epizody tzw. wilczego głodu oraz zwiększone pragnienie, nieustanne uczucie suchości w ustach czy spadek masy ciała. U osób zmagających się z cukrzycą obserwowane są trudności w gojeniu się ran oraz często nawracające infekcje układu moczowo-płciowego.
Na początku cukrzyca nie boli, ale jak już dojdzie do powikłań, są one nieodwracalne. Cukrzyca uszkadza przede wszystkim naczynia od drobniutkich w oczach, nerwach i nerkach, po te większe w sercu i kończynach. Pacjenci ślepną, mają dokuczliwe bóle kończyn dolnych, a ich nerki przestają działać. Mają częste zawały serca, udary mózgu i amputacje kończyn. Konsekwencją zaburzenia czynności nerek może być białkomocz, nadciśnienie tętnicze, wzrost kreatyniny i mocznika we krwi oraz obrzęki i ogólne osłabienie organizmu, a także szaroziemisty kolor skóry.
Badania potwierdzające cukrzycę
Najlepszym sposobem wykrycia choroby jest wykonanie badań, szczególnie wówczas, gdy mamy nadwagę, prowadzimy mało aktywny tryb życia lub wtedy, gdy zauważymy występowanie któregokolwiek z objawów: łatwego męczenia się, osłabienia lub senności, znacznie zwiększonego pragnienia, zaburzenia ostrości wzroku, częstego oddawania moczu, zasychania w ustach, a także rozdrażnienia. Na czczo prawidłowy poziom cukru we krwi powinien zawierać się w granicach 70 – 99 mg/dl. Badanie poziomu cukru we krwi w laboratorium powinno być wykonane co najmniej w odstępie ośmiu godzinach od ostatniego posiłku. Przed pobraniem krwi można ewentualnie napić się wody.
Prawidłowy poziom cukru we krwi po posiłku powinien być mniejszy niż 140 mg/dl. Badanie poziomu cukru we krwi po posiłku należy wykonać 2 godziny od momentu rozpoczęcia posiłku. Jeśli wykonamy badanie poziomu cukru we krwi o dowolnej porze dnia, niezależnie od pory spożytego posiłku i wynik nie będzie w granicach normy, to nie musi świadczyć to o cukrzycy. W takiej sytuacji należy zrobić powtórne badanie na czczo i test obciążenia glukozą w laboratorium. Te wyniki będą wiarygodne i to one wykonane powtórnie dwa razy, będą podstawą do postawienia właściwej diagnozy.
Metody leczenia
Ważnym składnikiem leczenia cukrzycy typu 2 jest zachowywanie odpowiedniej diety i regularny wysiłek fizyczny, korzystne jest także zmniejszenie masy ciała, jeśli występuje nadwaga. Wszystko to poprawia wykorzystanie glukozy i wrażliwość tkanek na insulinę. Dodatkowo przyjmuje się leki doustne – przede wszystkim metforminę, która pomaga obniżyć poziom cukru na wiele sposobów: m.in. zmniejsza jej wchłanianie w jelicie, zmniejsza produkcję glukozy w wątrobie, zmniejsza insulinooporność.
Cukrzyca jest chorobą postępującą, dlatego z czasem konieczne jest włączenie dodatkowych leków obniżających poziom glukozy. Kiedy i one przestają wystarczać, lekarz może też przepisać insulinę, której zmęczona trzustka już nie nadąża wytwarzać. W leczeniu cukrzycy najważniejsza jest systematyczność i ścisłe stosowanie się do zaleceń lekarza. Istotna jest także edukacja – trzeba się nauczyć właściwego sposobu odżywiania (warto poszukać pomocy dietetyka), zrozumieć, dlaczego ważne jest regularne przyjmowanie leków i samodzielne mierzenie poziomu glukozy, a także regularna aktywność fizyczna. Właściwe leczenie pomaga spowolnić postęp choroby, utrzymać poziom cukru na właściwym poziomie i uniknąć poważnych powikłań cukrzycowych.
(OK)