Zblokowani
Bloki wyborcze to nowość, przeforsowana niedawno przez PiS z myślą głównie o wyborach do sejmików wojewódzkich, gdzie mandaty dzielą między siebie duże partie. Przepisy odnoszą się jednak również do powiatów i gmin powyżej 20 tys. mieszkańców, a więc m.in. do Raciborza.
Co daje blok? Próg uprawniający do udziału w podziale mandatów dla samodzielnie startujących ugrupowań, to uzyskanie minimum 5 proc. ważnie oddanych głosów. Taki też próg obowiązuje dla każdego z komitetów w ramach bloku. Po cóż więc go tworzyć? Załóżmy, że jeden z komitetów startując samodzielnie nie przekracza 5 proc. Nikt z jego kandydatów nie otrzyma wówczas mandatów, a oddane głosy przepadają. Jeśli jednak tenże komitet znajdzie się w bloku, który łącznie przekroczy minimalny 10-proc. próg, to wówczas głosy nie przepadną. Przejdą na ugrupowanie z bloku, które samodzielnie przekroczy 5-proc. próg. Ponadto do podziału mandatów w okręgu między komitety oraz blok stosuje się metodę d’Hondta, która preferuje tych, którzy zyskali duże poparcie. Podział mandatów w ramach bloku odbywa się zaś metodą St. Laguë, korzystniejszą dla komitetów mających mniejsze poparcie.
Mechanizm działania najłatwiej prześledzić na przykładzie Raciborza. Powstały u nas dwa bloki: 1) Ruch Samorządowy „Racibórz 2000”-Towarzystwo Miłośników Ziemi Raciborskiej-Komitet Mirosława Lenka, 2) PiS-Ruch Obywatelski Raciborza-KW Grzegorza Urbasa oraz Oblicza dla rozwoju Raciborza. Jeśli więc np. blok RS-TMZR-M.Lenk przekroczy 10 proc. próg, ale np. TMZR uzyska mniej niż 5-proc. ważnie oddanych głosów, wówczas nie otrzyma mandatu, ale poparcie dla TMZR zasili konto RS-u i M. Lenka, pod warunkiem jednakże, że każde z osobna przekroczy 5-proc. próg. Podobnie w drugim bloku. Jeśli zdobędzie przynajmniej 10-proc. ważnie oddanych głosów, ale np. PiS zyska tylko 3-proc., to wówczas partia będzie się musiała obejść ze smakiem, a oddane na nią głosy przejdą na to ugrupowanie z bloku, które przekroczy 5-proc. próg. Może się więc zdarzyć, że popierając TMZR chcąc nie chcąc poprzemy RS i M. Lenka, albo głosując na PiS oddamy w rzeczywistości głos na ROR, KW Grzegorza Urbasa czy Oblicza.
W wyborach do Rady Powiatu powstał tylko jeden blok Razem dla ziemi raciborskiej i Platformy Obywatelskiej. PO otrzymało również propozycję wejścia do bloku RS-TMZR-M. Lenk w mieście, ale nie otrzymało na to zgody władz partii.
(waw)