Jak łatwo zostać złodziejem

Jeśli masz zawistnych znajomych i nielegalne oprogramowanie, to musisz się mieć na baczności. Prokuratura nie kryje, że sporo ujawnianych przypadków paserstwa komputerowego jest efektem donosów. Rodzice powinni kontrolować co na swój komputer wgrywają ich pociechy.

 

Gdybyśmy się przeszli po domach, to prawie w każdym ujawnilibyśmy nielegalne oprogramowanie komputerowe - mówi Janusz Smaga, szef Prokuratury Rejonowej w Raciborzu. Policja, która z prokuratorskim nakazem przeszukuje lokale, nie ma jednak możliwości, by odwiedzić wszystkich w ramach - powiedzmy - kompleksowej kontroli. Jak to więc jest, że ci, do których dociera, są przyłapywani na paserstwie komputerowym? Nie ma co ukrywać, że do organów ścigania docierają informacje - dodaje prokurator Smaga. Dla policji te donosy mają znaczenie operacyjne. Wynika z nich kto, gdzie a nawet co ma na twardym dysku.

 

Poważny problem możemy mieć także wtedy, gdy policja złapie pirata, czyli osobę, która zajmuje się nielegalnym kopiowaniem oprogramowania i jego sprzedażą, ostatnio często poprzez Internet. Po rachunkach, mejlach, notatkach można dojść do tego komu sprzedał swój trefny towar. Nieraz w kontrolowanych warsztatach firm informatycznych rekwirowane są oddane do serwisu komputery. Wszystkie podlegają kontroli. Jeśli na twardych dyskach zainstalowane są „piraty" wówczas właściciel sprzętu będzie się tłumaczył przed prokuratorem.

 

W minionym roku w raciborskiej Prokuraturze Rejonowej toczyło się łącznie 16 spraw dotyczących naruszenia praw do własności intelektualnej i przemysłowej. Dziewięć z nich to dochodzenia w związku z paserstwem komputerowym. Wiosną, rok temu głośna była sprawa nauczycielki z Raciborza, której komputer zabezpieczono w serwisie w Rybniku. Jego właścicielka okazał się piratem. Na twardym dysku kobieta miała kilkanaście nielegalnych programów. Kolejne „piraty" znaleziono w jej domu. Wpadkę zanotowała także pewna prawnik, która pożyczyła swój komputer do firmy znajomego. Tam sprzęt skontrolowała policja. Krakowski handlarz „piratami" miał swoich klientów w Raciborzu. Kiedy wpadł, małopolska policja przekazała odpowiednią listę do naszej komendy. W aktach prokuratury odnotowany jest wyrok przeciwko pewnemu mężczyźnie, który skopiował raptem grę Sims i system operacyjny Windows.

 

Najnowsza, zakończona dopiero co przed sądem sprawa dotyczy 31-letniej kobiety, inspektora nadzoru, pracownicy jednej z dużych firm w Raciborzu, która prowadziła jednocześnie własną działalność gospodarczą. Oskarżono ją, że w styczniu i lutym minionego roku przyjęła 15 płyt CD z nielegalnymi programami wartymi łącznie blisko 22,7 tys. zł. Było to oprogramowanie do fakturowania, informatory prawnicze, systemy operacyjne czy edytory tekstów. Przed sądem zgodziła się na karę 1500 zł grzywny. Twierdziła, że programy pożyczała od znajomych, ale „nie wie kiedy i od kogo".

 

Wszyscy duzi dostawcy oprogramowania wynajmują renomowane kancelarie prawnicze, które reprezentują ich interesy. Te skrupulatnie wyliczają szkody i poza wyrokiem karnym trzeba się liczyć także z tym, że zażądają odszkodowania - kończy prokurator Smaga.

 

Kodeks karny zrównuje uzyskiwanie i instalowanie nielegalnego oprogramowania z pojęciem kradzieży. W efekcie osoba, która bez upoważnienia wynikającego z umowy (np. licencyjnej) uzyskuje cudzy program w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, podlega karze od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności. Odpowiedzialność za paserstwo komputerowe jest przewidziana w art. 291, 292 i 293 kodeksu karnego. W uproszczeniu, przestępstwo to popełniają osoby, które nabywają albo nawet nieodpłatnie przyjmują program komputerowy, a także uczestniczą w obrocie takim programem. Nieświadomość pochodzenia programu może nie wystarczać do uchronienia się od odpowiedzialności karnej.
Na podstawie opracowania ze strony Kancelaria Prawnicza Domański, Zakrzewski, Palinka
#nowastrona#
JANUSZ SMAGA prokurator rejonowy w Raciborzu
Poza donosami do policji dociera także szereg innych sygnałów. Stosunkowo dużo jest informacji z innych komend, które prowadzą sprawy przeciwko osobom handlującym nielegalnym oprogramowaniem. Skrupulatnie badana jest ich korespondencja mailowa i bazy klientów, czyli osób, które mogły zakupić nielegalny program. Rodzice winni zwracać szczególną uwagę, co instalują w komputerze ich dzieci.

 

RYSZARD SZRAMEK współwłaściciel Studia Komputerowego BIT, posiadacz certyfikatu Microsoft Licensing Specialist
Ostatnio zauważamy, że wzrasta sprzedaż nowych komputerów z legalnym programem Windows. Klienci często nie wiedzą jednak, że system operacyjny to coś innego niż np. pakiet Office. Pytają więc dlaczego nie mają w Windowsach Worda albo Excela. Legalny Office Microsoftu, nie przeznaczony do użytku komercyjnego, kosztuje teraz raptem 390 zł. Mimo tak niskiej ceny sprzedaje się zaledwie kilka miesięcznie. Może to świadczyć, że domowe komputery mają co prawda legalny program operacyjny, ale pozostałe oprogramowanie już nie. To oczywiście naraża właścicieli na odpowiedzialność karną. Nie można się spodziewać pobłażliwości producentów oprogramowania. Trzeba pamiętać, że o legalności świadczą: oryginalny nośnik (płyta CD), certyfikat autentyczności i licencja a dopiero na końcu dowód zakupu, czyli faktura. Szczególnie ważna jest licencja (może być w wersji elektronicznej), gdyż z niej wynikają prawa i obowiązki użytkownika oprogramowania.

 

G. Wawoczny