Numer: 3 (613) Data wydania: 13.01.04

Podatniku zdecyduj się!

13.01.2004 00:00

Do 20 stycznia przedsiębiorcy mają czas na podjęcie decyzji co do wyboru stawek podatkowych na 2004 r. Przed możliwością opodatkowania liniową stawką 19 proc. stoi około trzy tysiące osób w powiecie raciborskim.

Podatek liniowy to w polskiej rzeczywistości nowość. W minionym roku osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą były opodatkowane skalą progresywną, rosnącą w miarę osiągania coraz większych dochodów, z 19 do 30 i 40 proc. Sprawiało to, że obciążenia podatkowe rosły w miarę osiągania coraz lepszych wyników. Zamiast inwestować i zatrudniać bezrobotnych przedsiębiorcy płacili wysokie daniny. W tym roku rząd chce zwiększyć przyrost gospodarczy, a receptą na to ma być właśnie 19-proc. podatek liniowy. Ma on zadziałać według prostego schematu: przedsiębiorcy zatrzymają w kieszeni więcej pieniędzy, które przeznaczą na inwestycje i tworzenie nowych miejsc pracy.

Jak będzie naprawdę, czas pokaże. Efekty na pewno nie przyjdą szybko. Na razie istotne jest to, kto zgodnie z przepisami może i kiedy, mając na uwadze swoją sytuację, powinien skorzystać z podatku liniowego. Z informacji Urzędu Skarbowego w Raciborzu wynika, że możliwość taką ma około 3 tys. osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą.

Sprawa zasadnicza to termin 20 stycznia. Do końca tego dnia o wyborze podatku liniowego w formie pisemnej należy zawiadomić właściwy Urząd Skarbowy. Na piśmie należy podać dane osobowe oraz numer NIP oraz wpisać formułę oświadczenia o wyborze tego podatku poświadczoną podpisem przedsiębiorcy.

Kolejna sprawa, to kto może takie oświadczenie złożyć. Opodatkowane podatkiem liniowym mogą być tylko dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej oraz te osiągane w ramach wykonywania tzw. wolnych zawodów. Warunkiem jest rozliczanie się na tzw. zasadach ogólnych, czyli prowadzenie podatkowej książki przychodów i rozchodów lub księgi rachunkowej. Zachowano możliwość wyboru formy wpłacania zaliczek. Może to być forma zwykła (19-proc. zaliczka od wysokości dochodu osiągniętego w danym miesiącu) lub uproszczona bez obowiązku składania deklaracji miesięcznych (miesięczna zaliczka w wysokości 1/12 kwoty obliczonej od rocznego dochodu za 2002 r. lub - jeśli go nie było - 2001 r. według 19 proc. stawki).

Istotna jest też kwestia, kiedy z podatku liniowego skorzystać nie można. Zgodnie z ustawą nastąpi to w sytuacji, gdy przedsiębiorca uzyska przychód z wykonywania usług na rzecz byłego (na przestrzeni ostatniego roku) lub obecnego pracodawcy. Trzeba pamiętać, że dotyczy to również wspólników spółek cywilnych. Taka konstrukcja ma zapobiec przechodzeniu z umów o pracę na własną działalność gospodarczą, której celem będzie wykonywanie tej samej pracy i przedstawianie byłemu pracodawcy rachunków.

Nie bez znaczenia są konsekwencje wyboru podatku liniowego. Przedsiębiorca traci prawo do wspólnego rozliczania się z małżonkiem oraz do korzystania z ulg podatkowych, w tym praw nabytych w latach poprzednich (można odliczać składki ZUS, straty z lat ubiegłych, składki zdrowotne od podatku). Nie może odliczyć również kwoty wolnej od podatku. Ale uwaga. Dotyczy to tylko dochodów z działalności gospodarczej. Jeśli więc ma jednocześnie dochody z umowy o pracę, wszystkie prawa z tego tytułu zachowuje. Może więc odliczać ulgi i kwotę wolną, ale tylko z tych dochodów. Nietrudno zauważyć, że osoby prowadzące działalność i jednocześnie zatrudnione znajdują się w bardzo komfortowej sytuacji. Jedynym obostrzeniem jest wykluczenie opodatkowania wspólnie z małżonkiem oraz konieczność złożenia w 2005 r. dwóch zeznań rocznych: z tytułu prowadzonej działalności i dochodów z umowy o pracę.

Zdaniem Marii Jabłońskiej, zastępcy naczelnika Urzędu Skarbowego w Raciborzu, na 19 proc. podatek liniowy opłaca się przejść w sytuacji, gdy dochód roczny przedsiębiorcy przekracza 40 tys. zł rocznie. Przy kalkulacjach należy również wziąć pod uwagę, że większość ulg podatkowych z 2003 r. znika w 2004 r. Pozostaje właściwie jedynie prawo nabyte do ulgi remontowej.

W raciborskim US spodziewają się, że z możliwości opodatkowania liniową stawką 19-proc. skorzysta duża grupa przedsiębiorców. Już teraz wpływają pierwsze oświadczenia.

Urząd Skarbowy przypomina również, że obowiązek składania oświadczeń o wyborze formy i trybu opodatkowania dotyczy jedynie tych przedsiębiorców, którzy dokonują w tym względzie zmian w stosunku do 2003 r. A więc jeśli podatnik nie skorzysta z podatku liniowego i nie zmieni formy opodatkowania (np. z zasad ogólnych na ryczałt), wówczas nie ma w ogóle obowiązku powiadamiania o czymkolwiek fiskusa.

Warto też pamiętać, że do 20 stycznia podatnicy prowadzący działalność gospodarczą osiągający przychody z dzierżawy lub najmu składników majątkowych nie związanych z tą działalnością mogą wybrać zryczał-towaną formę opodatkowania tych przychodów.

(waw)