Integracja bez barier

Trendy światowe w zakresie nie-pełnosprawności są ukierunkowane na integrację niepełnosprawnych z pełnosprawnymi, przełamywanie barier nie tylko architektonicznych, stereotypów i uprzedzeń, kształtowanie właściwych postaw społecznych oraz poprawę jakości ich życia - mówią psycholog Halina Rycerz-Kuliga oraz logopeda Bogumiła Poźniak-Monasterska pracujące w
Przedszkolu nr 24 na Ostrogu. Prawdopodobnie już od września otwarty zostanie tu drugi oddział integracyjny. Od kilku lat działa tu także grupa specjalna.

W oddziale integracyjnym przebywa obecnie pięcioro dzieci niepełnosprawnych i piętnastu ich pełnosprawnych rówieśników. Przebiegiem i stałą stymulacją psychospołecznego rozwoju kieruje specjalistyczna kadra z zakresu oligofrenopedagogiki, psychologii, logopedii i terapii zajęciowej.

Celem oddziaływań dydaktycznych, wychowawczych i terapeutycznych jest dobro dziecka i jego rozwój oraz integracja ze społecznością osób zdrowych. Oddział integracyjny zapewnia włączenie dzieci niepełnosprawnych intelektualnie do grupy dzieci zdrowych na zasadzie równych praw i obowiązków. Wspólne wychowanie, kształcenie, zabawa daje korzyści zarówno dzieciom niepełnosprawnym, jak i zdrowym. Uczy je bowiem tolerancji i otwartości na potrzeby innych, rozwija wrażliwość społeczną, umiejętność współdziałania i udzielania pomocy. Dzieci niepełnosprawne w kontakcie ze zdrowymi rówieśnikami mają szansę pełniejszego rozwoju, akceptacji i dowartościowania, przeżycia sukcesu i doświadczenia więzi grupowej - dodają H. Rycerz-Kuliga i B. Poźniak-Monasterska.

Zajęcia są w grupie starannie dobrane do rodzaju zaburzeń, potrzeb i możliwości dzieci, Terapia dzieci prowadzona jest zarówno w formie indywidualnej i grupowej. Jest to niezwykle ważne, bo pozwala odpowiednio oddziaływać na każde dziecko z osobna. Czasami jest to odzwierciedlanie zachowań poprzez powtarzanie jego czynności jak w przypadku dzieci autystycznych, czasem dostosowanie do ich możliwości ruchu i muzyki - wyjaśnia H. Rycerz-Kuliga. W grupie dziecko uczy się być członkiem większej społeczności, ale i prezentowania własnej indywidualności i odrębności.

Pracując nad zdolnością komunikowania się dzieci posługujemy się psychostymulacyjną metodą kształ-towania mowy i myślenia opracowaną przez wrocławskich naukowców W. Młynarskiej i T. Smereki. Postulat naturalności i spontanicznej aktywności dzieci, z którymi pracujemy stawia nam szczególne wymagania. Musimy czynnie uczestniczyć w zajęciach i zabawach, by stosowane bodźce były atrakcyjne. Nie jesteśmy biernymi obserwatorami ale partnerami dzieci - dodaje B. Poźniak-Monasterska.

Zabawa w grupie integracyjnej to nie bieganina, lecz starannie zaplanowane zajęcia, w których występują elementy stale powtarzające się, pozwalające dziecku przewidywać, co będzie dalej, dające poczucie ładu i porządku. Natura dzieci niepełnosprawnych kształtuje u nich potrzebę poczucia bezpieczeństwa. Chcą znać plan zajęć i kolejność postępowania.

W pracy terapeutycznej wykorzystywane są także inne metody, m.in. masaż twarzy i śluzówki jamy ustnej i języka polegający na biernej stymulacji mięśni dającej możliwość odbierania wrażeń czuciowo-ruchowych, a w dalszej kolejności wykonania ruchu ukierunkowanego na myślenie. Ciekawostką jest metoda kinezjologii edukacyjnej P. Dennisona, która poprzez różne bierne lub czynne ruchy dziecka wspomaga jego myślenie i przyswajanie wiedzy. Prowadzone są ćwiczenia logorytmiczne wspomagane ruchem i muzyką oraz indywidualne ćwiczenia logopedyczne. Wszystkie inne mają wyrabiać poczucie bezpieczeństwa i pewność siebie, świadomość własnego ciała, aktywność i spontaniczność, umiejętność nawiązywania kontaktów.

Dziecko może tylko wtedy rozumieć i określić stosunki przestrzenne, gdy ma wewnętrzny obraz własnego ciała. Może wtedy określić również położenie przedmiotów względem siebie. Zajęcia terapeutyczne zawsze kończą się wyciszeniem i relaksacją opartą o muzykę, która łagodzi lęk, pozwala przezwyciężyć nieśmiałość i wyrazić emocje - przekonują w P 24.

Dużą wagę przywiązuje się do współpracy z rodzicami i rodziną dziecka. Umożliwia im się konsultację z psychologiem i logopedą. Mogą brać udział w zajęciach terapeutycznych, tak by mogli wykorzystywać doświadczenia w warunkach domowych.

Warunkiem zapisania dziecka do oddziału integracyjnego jest odpowiednie orzeczenie Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej wydawane na wniosek rodziców. Szczegółowe informacje pod numerem telefonu 415 32 75.

Opr. Mat