Pod winietą „Wścibusia”
Olimpijskie sukcesy
Uczniowie Mechanika byli laureatami i uczestnikami wielu konkursów i olimpiad - także szczebla centralnego. I tak: w roku 1976 uczeń Piotr Grabka został laureatem Olimpiady Wiedzy Technicznej szczebla centralnego. Jego opiekunem był mgr inż. Jan Psota. W roku 1979 identycznych laurów doznał Tadeusz Mencel. W roku 1980, 2 uczniów kl. IV b - Norbert Kalus i Andrzej Wilkus, członkowie prowadzonego przez Jana Kalabińskiego Harcerskiego Klubu Astronomicznego doszli do półfinału centralnego Olimpiady Astronomicznej. Andrzej Wilkus został też laureatem olimpiady centralnej. Warto dodać, że na 25 zawodników olimpiady centralnej tylko 2 z nich było uczniami szkół technicznych. W tym też roku szkolny Klub Elektroniczny, prowadzony przez mgra inż. Jana Psotę i mgra Jana Kalabińskiego został laureatem konkursu redakcji „Motywów”. Wielokrotnie nagradzano działający w szkole pod kierownictwem mgra Floriana Burka Szkolny Klub Techniki i Racjonalizacji. Zajmował on m.in. kilkakrotnie III miejsce w kraju. W latach 70. prace dyplomowe absolwentów szkoły otrzymywały niemal corocznie wyróżnienia w Turnieju Młodych Mistrzów Techniki.
Laury zdobywano jednak nie tylko w specjalnościach technicznych. Uczniowie szkoły brali także udział w olimpiadach i turniejach z przedmiotów humanistycznych, konkursach recytatorskich, śpiewaczych, wokalnych, zespołów tanecznych, muzycznych i wielu innych. W roku 1987 Marcin Emrich zdobył równorzędną I nagrodę w konkursie na najlepszą pracę maturalną.
Na sportowych arenach
Szkoła może się też poszczycić wieloma sukcesami sportowymi. Sport towarzyszył bowiem uczniom szkoły od początku istnienia placówki. Może się to wydawać paradoksalne, gdyż do roku 1963 - czyli do chwili otwarcia nowego kompleksu szkolnego - młodzież nie dysponowała większym zapleczem sportowym, ani salą gimnastyczną. Niemniej jednak sukcesy były- i co cieszy - są spore. W roku 1954 piłkarska reprezentacja szkoły wywalczyła mistrzostwo Polski zrzeszenia „Zryw”. Młodzi piłkarze już od dziesięcioleci plasują się na czołowych lokatach Wojewódzkiej Spartakiady Młodzieży, zajmując czołowe lokaty; np. w 1991 roku wicemistrzostwo a w rok później mistrzostwo spartiakiady. Trenerem młodych piłkarzy jest mgr Zbigniew Oszek.
Wspaniałą kartę w historii szkoły (robią to zresztą nadal) zapisali zapaśnicy. Zdobywali i zdobywają oni medale na wszelkiego rodzaju imprezach - spartakiadach, mistrzostwach Polski, Europy, świata, zawodach olimpijskich. Absolwent szkoły, Ryszard Wolny zdobył w roku 1996 złoty medal olimpijski w zapasach w stylu klasycznym na Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Atlancie. ZSM wszedł więc tym samym do elitarnego grona szkół, które wychowały „złotych olimpijczyków”.
Lekkoatleci odnoszą sukcesy
Tradycją szkolną jest też uprawianie dyscyplin lekkoatletycznych - głównie biegowych. W roku 1967 uczniowie szkoły zdobyli wicemistrzostwo szkoły w I Edycji Pucharu Przeglądu Sportowego. W roku 1969 młodzi lekkoatleci wywalczyli IV miejsce w ogólnopolskich zawodach pięcioboju lekkoatletycznego. W roku 1989, podczas wojewódzkich finałów w biegach przełajowych, biegacze uplasowali się na IV miejscu. Swą klasą błysnął tam Robert Szyjka - członek kadry narodowej juniorów.
Nie mniejszą popularnością cieszyła i cieszy się piłka siatkowa. Szkolna drużyna siatkarzy była wielokrotnym mistrzem regionu, uczestnikiem i medalistą Spartiakiady Młodzieży (1973-4, 1976). Wielu uczniów i absolwentów stanowiło przed laty trzon II-ligowego zespołu siatkarskiego SK „Stal” Racibórz.
Ukoronowaniem pracy i osiągnięć w pracy i działalności sportowej było szereg wyróżnień i odznaczeń przyznanych szkole m.in. w konkursach: na najbardziej usportowioną szkołę woj. katowickiego (1983, 1986, 1990) oraz „Sport dla każdego” w latach 1989, 1991-2. W roku 1987, więc w rocznicę 40-lecia swego istnienia, szkoła otrzymała przyznawany przez Zarząd Główny SZS medal „Za zasługi dla sportu szkolnego”.
Warto też wspomnieć o innych dziedzinach działalności i pracy twórczej. 10 IX 1960 roku ukonstytuowała się pierwsza redakcja działającej do dzisiaj gazetki szkolnej pt. „Wścibuś”. Pierwszym jej redaktorem został Jerzy Ziemkiewicz. Była i jest ona kuźnią młodych talentów, szkołą kształtowania warsztatu pisarskiego, dociekliwości dziennikarskiej, wymiany poglądów, rozwijania zainteresowań uczniów. Absolwentem szkoły jest też Józef Cyrus - reżyser, autor wielu znanych, cenionych oraz nagradzanych filmów dokumentalnych.
W „złotych” latach 70. szkoła dysponowała własnym „Jelczem”, czyli autobusem pasażerskim oraz bazą kempingową w Wiśle. Organizowane corocznie imprezy: „Dni otwarte szkoły”, „Bal pod kasztanami”, „Żakinada”, cieszyły się niezmiernym zainteresowaniem raciborzan. Na większości z nich przygrywała szkolna orkiestra dęta - swego czasu duma i chluba szkoły.
Piotr Sput