ASF – czym jest i czym grozi?

KRAJ, POWIAT Czym zatem jest afrykański pomór świń? Jak tłumaczy Główny Inspektorat Weterynarii, ASF (African swine fever) to groźna, zakaźna i zaraźliwa choroba wirusowa świń domowych, świniodzików oraz dzików. Nie zagraża innym zwierzętom. W przypadku wystąpienia ASF w stadzie dochodzi do dużych spadków w produkcji: zakażenie przebiega powoli i obejmuje znaczny odsetek zwierząt w stadzie, przy czym śmiertelność zwierząt sięga nawet 100%. Ludzie nie są wrażliwi na zakażenie wirusem ASF, w związku z czym choroba ta nie stwarza zagrożenia dla ich zdrowia i życia. Natomiast świnie zarażone wirusem nie są dopuszczone do spożycia. Zgodnie z przepisami są one wybijane.

Wystąpienie ASF skutkuje więc przede wszystkim narażeniem kraju na olbrzymie straty finansowe związane w pierwszej kolejności z kosztami związanymi ze zwalczaniem choroby w gospodarstwach gdzie zostanie stwierdzona (wiążącymi się m.in. z zabiciem zwierząt z zapowietrzonego stada i utylizacją ich zwłok, koniecznością przeprowadzenia oczyszczania i dezynfekcji oraz badań laboratoryjnych), jak również z drastycznym ograniczeniem możliwości sprzedaży i wywozu świń lub wieprzowiny zarówno w kraju, jak i poza jego granice.

Bardzo ważną rolę w szybkim wykryciu i ostatecznie zwalczaniu ognisk ASF odgrywa szybka reakcja hodowców i lekarzy weterynarii opiekujących się stadem świń na pojawienie się objawów klinicznych (lub padnięć świń) oraz szybkie podjęcie przez służby weterynaryjne działań mających na celu potwierdzenie lub wykluczenie choroby.

Świnie zakażone wirusem afrykańskiego pomoru świń często wykazują objawy chorobowe podobne do objawów innych chorób (gorączka, wybroczyny, apatia, poronienia, w stadzie mogą wystąpić padnięcia bez innych wyraźnych objawów) - dlatego w przypadku najmniejszego podejrzenia (lub nawet domniemania możliwości wystąpienia ASF w stadzie, przede wszystkim na obszarach na których choroba występuje lub w sąsiedztwie tych obszarów) należy zgłosić podejrzenie ASF do właściwego powiatowego lekarza weterynarii celem umożliwienia pobrania próbek w kierunku wykluczenia ASF.(art)

W związku z występowaniem ASF w Polsce na terytorium kraju zostały wyznaczone obszary objęte różnymi restrykcjami w zakresie bioasekuracji, dotyczącymi hodowców i myśliwych:

• obszar zagrożenia – strefa niebieska: w strefie tej stwierdzono występowanie ASF u trzody chlewnej,
• obszar objęty ograniczeniami – strefa czerwona: w strefie tej stwierdzono występowanie ASF u dzików,
• obszar ochronny – strefa żółta: w tej strefie nie stwierdzono co prawda przypadku ASF, ale są to obszary graniczące ze strefą czerwoną.

Tysiące przypadków ASF u dzików

Afrykański pomór świń został stwierdzony w Polsce po raz pierwszy w historii w lutym 2014 r. (powiat sokólski, województwo podlaskie) – pierwsze przypadki ASF stwierdzono u dzików. Do sierpnia 2016 r. stwierdzono w sumie 111 przypadków ASF u dzików – wszystkie dziki, u których stwierdzono ASF zostały znalezione padłe lub zostały odstrzelone w województwie podlaskim w odległości nie przekraczającej około 30 km od granicy polsko-białoruskiej. Obecnie liczba potwierdzonych przypadków ASF u dzików liczona jest już w tysiącach. Między 10 a 31 grudnia Główny Lekarz Weterynarii potwierdził wystąpienie 218 przypadków ASF u dzików. W samym tylko 2019 r. ASF potwierdzono u 2477 padłych lub odstrzelonych polskich dzików.