Kącik ZUS
Odpowiada Beata Kopczyńska rzecznik regionalny ZUS Województwa Śląskiego
Jestem studentem drugiego roku w trybie dziennym, mam 21 lat. Chcę sobie dorobić i podjąć pierwszą pracę w kawiarni. Pracodawca proponuje mi dwie formy zatrudnienia: umowę o pracę i umowę zlecenie. Czy umowy te różnią się pod względem ubezpieczeń w ZUS?
Zgodnie z przepisami prawa, ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym nie podlegają obowiązkowo osoby wykonujące umowę-zlecenie, które są studentami, do ukończenia przez nie 26. roku życia. Zatem podejmując pracę na podstawie umowy zlecenia, nie będzie Pan podlegał ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym w ZUS (do momentu utraty statusu studenta lub ukończenia 26. roku życia). Warto jednak pamiętać, iż okresy podlegania ubezpieczeniom społecznym są brane pod uwagę przy ustalaniu praw do różnego rodzaju świadczeń z ubezpieczenia społecznego (w razie wypadku, choroby czy też macierzyństwa). Powyższe są uwzględniane także przy ustalaniu prawa do świadczeń emerytalno-rentowych. Z kolei umowa o pracę, niezależnie od posiadania statusu studenta czy wieku potencjalnego pracownika, zawsze wiąże się z obowiązkiem podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym, a co za tym idzie, okres zatrudnienia w oparciu o umowę o pracę będzie uwzględniany w przypadku ewentualnego ustalania praw do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz świadczeń emerytalno-rentowych.
Za dwa lata wybieram się na emeryturę. Aktualnie pracuję na umowie w Czechach. Czy praca w u południowego sąsiada będzie mi doliczona do emerytury w Polsce?
Długość stażu ubezpieczeniowego nie ma znaczenia dla ustalenia polskiej emerytury w powszechnym wieku dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r., dlatego też aktualnie przebyty okres zatrudnienia w Czechach nie będzie miał wpływu na wysokość polskiej emerytury. Każde państwo UE lub EFTA ma własny system ubezpieczenia emerytalnego i rentowego. Osoba, która pracowała w Czechach może otrzymać osobną emeryturę z tego kraju, pod warunkiem że spełni warunki do jej przyznania wymagane w przepisach tego państwa.
Kto, oprócz współmałżonka i dzieci, jest uprawniony do renty rodzinnej wypadkowej?
Do renty rodzinnej wypadkowej mają prawo: wdowa lub wdowiec, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka, wnuki - przysposobione, przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności, rodzeństwo i inne dzieci (z wyjątkiem dzieci, które były wychowywane i utrzymywane w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka), rodzice. Osoby te nabywają prawo do renty rodzinnej, jeżeli spełnią warunki do tej renty określone w ustawie emerytalnej.
Mamy prawo do renty rodzinnej wypadkowej również wtedy, gdy jest się członkiem rodziny rencisty, który: pobierał rentę z tytułu wypadku w drodze do lub z pracy i zmarł po 2002 r. wskutek takiego wypadku, pobierał rentę z tytułu wypadku w szczególnych okolicznościach lub z tytułu choroby zawodowej pozostającej w związku ze szczególnymi okolicznościami i zmarł po 2002 r. wskutek takiego wypadku lub choroby zawodowej.