Kącik ZUS
Odpowiada Beata Kopczyńska – rzecznik regionalny ZUS Województwa Śląskiego
Miałam złamaną rękę a ponieważ to było skomplikowane złamanie wymagam rehabilitacji gdyż czuję ostry ból. Niestety kończy mi się czas pobierania zasiłku chorobowego. Mój lekarz wspomniał, że mogę się starać o świadczenie rehabilitacyjne, które ZUS przyznaje od razu po zakończeniu zwolnienia lekarskiego. Czy rzeczywiście jest taka możliwość i jaka jest wysokość zasiłku?
Rzeczywiście Pani lekarz może wystąpić z wnioskiem o rehabilitację leczniczą, ale jest jeden warunek – stan pani zdrowia musi rokować, że po rehabilitacji wróci pani do pracy. Musi pani pamiętać, że świadczenie rehabilitacyjne przysługuje dopiero po wykorzystaniu całego limitu zwolnienia lekarskiego. Nie można otrzymywać go zamiast lub w trakcie chorobowego. Warto jednak pilnować terminów, jeśli chce pani zachować ciągłość wypłaty. W takiej sytuacji wniosek musi trafić do ZUS, co najmniej 1,5 miesiąca przed zakończeniem zwolnienia. Przypomnijmy, że na zwolnieniu lekarskim można być nieprzerwanie przez 182 a w przypadku ciąży i gruźlicy 270 dni. To nie zawsze – tak jak w przypadku pani Joanny – wystarczy na pełen powrót do zdrowia. Świadczenie rehabilitacyjne pozwala, więc na kontynuację leczenia i rehabilitację przez maksymalnie kolejne 12 miesięcy. Po złożeniu wniosku lekarz orzecznik oceni czy ma pani szansę na powrót do zdrowia i zdecyduje o przyznaniu lub nie świadczenia rehabilitacyjnego. Komplet dokumentacji powinien zostać złożony we właściwym, według pani miejsca zamieszkania, oddziale ZUS, co najmniej 6 tygodni przed zakończeniem okresu zasiłkowego. Zwykle jest to mniej więcej w 120 dniu zwolnienia lekarskiego, a w przypadku ciąży i gruźlicy – około 228 dnia. Warto dopełnić wszelkich formalności wcześniej, ponieważ na wypłatę zasiłku Zakład ma 30 dni od momentu przyznania. Warto dodać, że o świadczenie może starać się nie tylko pracownik, ale również zleceniobiorca lub osoba prowadząca działalność gospodarczą, jeżeli podlegali ubezpieczeniu chorobowemu. Jeśli chodzi o wysokość świadczenia rehabilitacyjnego to nie ma jednej wysokości świadczenia rehabilitacyjnego i wynosi ono 90 proc. podstawy wymiaru zasiłku chorobowego – za okres pierwszych 90 dni, 75 proc. podstawy wymiaru zasiłku chorobowego – za pozostały okres, 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku chorobowego – jeśli niezdolność do pracy przypada w okresie ciąży oraz 100 proc. podstawy wymiaru, jeśli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową.
Synek Kuba za miesiąc kończy już rok, więc już chciałabym wrócić do pracy, dlatego planujemy z mężem o tym żeby legalnie zatrudnić nianię. Czytałam jednak w jakiejś gazecie, że zmieniły się dopłaty i nie wiem czy nadal mogę podpisać umowę z nianią tak jak to było w ostatnich latach i czy ciągle są jakieś dopłaty do tych umów?
Rzeczywiście, od 2018 roku inaczej wyglądają dopłaty do składek dla niań. ZUS wprawdzie dalej opłaca do składek na ubezpieczenia społeczne ale już tylko w połowie wysokości minimalnego wynagrodzenia a nie jak wcześniej było do 100 proc. Pozostałe 50 proc. lub więcej rodzice muszą zapłacić sami. Jeśli nie ma pani dla synka miejsca w żlobku lub po prostu nie chce z niego korzystać to może pani podpisać umowę z osobą, która podejmie się opieki nad dzieckiem. Zgodnie z prawem opieką niani objęte mogą być dzieci od 20 tyg. życia do ukończenia roku szkolnego, w którym dziecko kończy 3 lata. Wyjątkowo okres ten może być przedłużony do 4 lat, gdy nie ma możliwości objęcia dziecka wychowaniem przedszkolnym. Nianią może zostać osoba niespokrewniona z rodzicami, ale również spokrewniona np., ciocia, babcia, dziadek, czy pełnoletnie rodzeństwo. Nianią nie może natomiast zostać jedno z rodziców. Rodzice, muszą zawrzeć z nianią tzw. umowę uaktywniającą. Umowa określa m.in. czas i miejsce sprawowania opieki nad pociechą, obowiązki niani, wysokość wynagrodzenia i czas, przez jaki umowa ma obowiązywać. Po zawarciu takiej umowy jeden z rodziców zgłasza w ZUS na formularzu ZUS ZFA siebie, jako płatnika składek, a na formularzu ZUS ZUA – nianię, jako ubezpieczoną, jeżeli niania będzie podlegała ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu. Jeżeli natomiast niania podlega już ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu (np. pracuje już w innym miejscu lub prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą) to należy ją zgłosić jedynie do ubezpieczenia zdrowotnego na formularzu ZUS ZZA. Zakład Ubezpieczeń Społecznych opłaca za nianię składki finansowane przez budżet państwa w następujących przypadkach:, gdy rodzice są zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, świadczą usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej (np. umowy agencyjnej, umowy zlecenia), prowadzą pozarolniczą działalność, prowadzą działalność rolniczą (z wyjątkiem osoby podlegającej ubezpieczeniu społecznemu rolników, jako domownik). Rodzic, który podpisał umowę uaktywniającą z nianią, musi do 15. dnia następnego miesiąca dostarczyć do ZUS dokumenty rozliczeniowe. Nie ma potrzeby comiesięcznego składania dokumentów rozliczeniowych za nianię. Wystarczy złożyć komplet dokumentów za pełny poprzedni miesiąc ale jeśli w przyszłości miesięczne wynagrodzenie niani zmieni się, rodzic zobowiązany jest do ponownego złożenia rozliczenia. Rodzice, którzy będą mieli jakikolwiek problem ze zgłoszeniem, czy rozliczeniem składek za nianię zawsze mogą liczyć na pomoc pracowników ZUS, którzy pomogą wypełnić niezbędne formularze. Zapraszamy również na naszą stronę internetową www.zus.pl/nianie.