Fala kruszy kamienie
Amerykańskie badania dowiodły, że poważną przyczyną raków pęcherza moczowego jest tytoń papierosowy.
Z jakimi dolegliwościami zgłaszają się do urologa mężczyźni?
Najczęstszą przyczyną, z którą zgłaszają się mężczyźni do urologa, to dolegliwości ze strony gruczołu krokowego z objawami częstomoczu dziennego lub nocnego oraz z trudnością oddawania moczu. Dolegliwości te powoduje przerost gruczołu krokowego (prostaty).Mężczyźni po 50 roku życia powinni pamiętać o regularnym badaniu gruczołu krokowego, w tym to wieku, często bezobjawowo, mogą występować nowotwory stercza. Warto zaznaczyć, że jest szansa na wyleczenie, jeżeli choroba jest wcześnie wykryta i ogranicza się tylko do gruczołu krokowego. Trzeba wspomnieć o dużym znaczeniu badania krwi na poziom tzw. specyficznego białka dla stercza (PSA), które to często może wskazywać na schorzenia gruczołu krokowego. Również częste dolegliwości u mężczyzn to bóle jąder o różnym charakterze. Chłopcy narażeni są na skręt jądra objawiający się silnym bólem, często nocnym, jądra bez istotnej przyczyny. Konieczna w tym przypadku jest szybka interwencja operacyjna i to w ciągu 8 godzin. Zlekceważenie tej dolegliwości grozi zanikiem jądra. Młodzi mężczyźni, w wieku 20-30 lat, okresowo powinni stosować tzw. samobadanie jąder, chodzi o sprawdzenie, czy w ich obrębie nie pojawiają się niepokojące stwardnienia, dodatkowe struktury czy niebolesne powiększenie jądra. Niejednokrotnie można w ten sposób rozpoznać guza jądra lub żylaki powrózka nasiennego. Żylaki powrózka występują u młodych chłopców i objawiają się powiększeniem zawartości moszny, najczęściej po stronie lewej. Leczenie polega na laparoskopowym podwiązaniu żylaków. Schorzenie to nieleczone lub leczone zbyt późno prowadzić może do bezpłodności.
Na jakie schorzenia urologiczne cierpią kobiety?
Często występującą dolegliwością u kobiet jest wysiłkowe nietrzymanie moczu, które pojawia się zazwyczaj po kilku porodach lub po 40 roku życia, wpływają na to także zaburzenia hormonalne. Dolegliwość objawia się popuszczaniem moczu podczas wysiłku. W wielu przypadkach można stosować leczenie zachowawcze, kiedy jednak przypadłość staje się dokuczliwa, wówczas wymaga leczenia zabiegowego. Sam zabieg polega na podparciu szyi pęcherza tzw. taśmą, która wspomaga działanie zwieracza pęcherza moczowego.
Jakie objawy w obrębie układu moczowego powinny wzbudzać szczególny niepokój?
Krwiomocz jest niepokojącym objawem, którego nie powinno się lekceważyć.
W dzisiejszych czasach niepokój wzbudzają przede wszystkim nowotwory. Częstym objawem tych groźnych schorzeń, chociaż nie u wszystkich pacjentów, jest krwiomocz. Może on sygnalizować stan zapalny układu moczowego, ale może też być pierwszym objawem guzów nerek lub innych miejsc układu moczowego np. w obrębie moczowodów czy też pęcherza moczowego. Należy wówczas jak najszybciej zgłosić się do lekarza, chociażby nawet po 2-3 dniach objawy samoistnie ustąpiły. Należy przypomnieć, że przyczyną raków pęcherza moczowego jest tytoń papierosowy. Amerykańskie badania udowodniły, że u palaczy występują one sześć razy częściej, a u biernych palaczy aż pięć razy.
Można się domyślać, że najczęstszym schorzeniem urologicznym zarówno w przypadku kobiet, jak i mężczyzn jest kamica. Panie doktorze, jak obecnie leczy się tę przypadłość?
W obecnych czasach kamica układu moczowego leczona jest nie zabiegowo, lecz endoskopowo. Kamienie nerek czy moczowodów można kruszyć podczas godzinnych seansów, w czasie których rozbija się złogi falą uderzeniową generowaną pozaustrojowo (tzw. ESWL). Po takim zabiegu kamień najczęściej ulega rozkruszeniu i jest samoistnie wydalany z układu moczowego. W sytuacji, kiedy nie jest możliwe rozbicie kamienia tą metodą, wówczas można wykonać tzw. zabieg przezskórny (PNL). Polega on na wprowadzeni cienkiego instrumentu przez skórę i miąższ nerki do układu kielichowego – miedniczkowego nerki i rozkruszeniu laserem złogu, a następnie wypłukaniu odłamków. Czas hospitalizacji po takim zabiegu wynosi trzy dni. Kamicę nerkową możemy także leczyć metodą ureterorenoskopową (URS). Endoskop wprowadza się przez cewkę moczową do moczowodu, rozbija się kamień laserem i wyciąga odłamki. Warto dodać, że również zabiegi takie, jak np. usunięcie nerki czy prostaty można wykonać metodą laparoskopową. Polega ona na wprowadzeniu trzech troakarów do przestrzeni zaotrzewnowej, następnie wypreparowuje się narząd z otaczających tkanek, podwiązuje naczynia i usuwa. Metoda ta jednak jest metodą wysokospecjalistyczną i zabieg trwa bardzo długo, dlatego nie u wszystkich można ją stosować. Dzięki tym metodom pacjent przebywa w szpitalu kilka dni i jest pozbawiony późniejszej blizny na skórze. Wszystkie te zabiegi wykonujemy na Oddziale Urologii w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym nr 3 Rybniku.
Jakie są objawy kamicy?
Jest to przede wszystkim silny ból o charakterze kolkowym okolicy lędźwiowej schodzący do podbrzusza. Ale zdarza się, że pacjenci nieraz latami leczą się na schorzenia kręgosłupa, nie podejrzewając, że tworzy im się kamień odlewowy nerki. Czasem może tym objawom towarzyszyć krwiomocz lub zmiany w badaniach laboratoryjnych moczu.
Rozmawiała: Iza Salamon