Żwirownie w Tworkowie? Powraca temat, który jedni chwalą, a drudzy mają zastrzeżenia

Radni z Krzyżanowic uchwałę w tym kierunku podjęli pod koniec października. Przypomnijmy, to krok w kierunku zmiany gruntów rolnych na grunty pod wydobywanie kopalin w sołectwie Tworków przez firmy prywatne, a finalnie do utworzenia w wiosce terenów rekreacyjnych. O tym pomyśle mówi się również w chwili, kiedy Wody Polskie sygnalizują żwirowniom pracującym w czaszy zbiornika Racibórz, że mają opuszczać ten teren. Firmy miałyby więc znaleźć zastępcze lokalizacje w gminie Krzyżanowice. Temat rodzi jednak obawy. – Dla dobra nas i naszych pokoleń odłóżmy tę uchwałę w czasie – zaapelował na sesji radny opozycyjny Oliwer Huptaś. Pomysłu bronił wójt Grzegorz Utracki (szeroko temat opisujemy w artykule dostępnym w naszym portalu pod adresem www.nowiny.pl/172600).

Radna pyta

Do sprawy powróciła radna Małgorzata Janda z Tworkowa. Wystąpiła do wójta Grzegorza Utrackiego z interpelacją. Poprosiła o analizę korzyści oraz negatywnych aspektów oddziaływania tej branży na poziom życia mieszkańców Tworkowa takich jak: hałas, zapylenie, wzmożony ruch transportu ciężkiego i związana z nim nadmierna eksploatacja infrastruktury drogowej, jak również obniżenie bezpieczeństwa mieszkańców w ruchu drogowym. Poprosiła także o ocenę skutków pomniejszenia powierzchni użytków rolnych w sytuacji znaczącego obniżenia tych zasobów ze względu na budowę zbiornika przeciwpowodziowego Racibórz Dolny, przy jednoczesnym istnieniu dużej ilości złóż kopalin znajdujących się na terenie zbiornika.

– W ramach powyższej analizy proszę o wskazanie firm prowadzących działalność związaną z wydobywaniem kruszyw na terenie naszej gminy, podanie liczby osób zatrudnionych przez firmy z tej branży działające na terenie naszej gminy oraz szczegółową informacją na temat dochodów gminy uzyskanych w ostatnich trzech latach od firm prowadzących działalność związaną z wydobywaniem kruszyw odrębnie z wyszczególnionych poniżej tytułów: opłata eksploatacyjna wraz z podaniem ilości wydobytych kopalin, podatek od środków transportowych, podatek rolny – w podziale na rodzaje i klasę użytków rolnych /powierzchnia i kwota/, podatek leśny (powierzchnia i kwota) oraz podatek od nieruchomości – w podziale na: grunty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej (powierzchnia i kwota) – grunty pod wodami powierzchniowymi (powierzchnia i kwota), inne grunty (powierzchnia i kwota), budynki, budowle. Proszę również o informację, jaki procent dochodów w gminie w poszczególnych latach stanowiły dochody uzyskane z branży związanej z wydobywaniem kruszyw – czytamy w dalszej części interpelacji radnej z Tworkowa.

O hałasie...

– Zakłady wydobywcze dają miejsce zatrudnienia, a tym samym środki utrzymania licznym mieszkańcom naszej gminy – odpisał Grzegorz Utracki. Następnie wskazał, że „wydobycie kruszywa daje surowiec niezbędny w budownictwie, z którego w dużej części korzystają również mieszkańcy naszej gminy”. – Bliska lokalizacja zakładów pozwala zmniejszyć koszty transportu piasku lub żwiru, a tym samym ceny tych materiałów są relatywnie niskie. Cała branża budowlana jest w większym lub mniejszym stopniu uzależniona od współistnienia kopalni odkrywkowych, począwszy od produkcji i handlu po lokalne firmy usługowe – przekonuje w odpowiedzi wójt.

Dalej podkreślił, że obecna działalność zakładów wydobywczych w sąsiedztwie terenów, które mają zostać przeznaczone na ten cel, nie spowoduje, zdaniem urzędu, zmiany oddziaływania funkcji zakładów na lokalne środowisko. – Hałas, zostanie na poziomie zbliżonym do aktualnego – stwierdza wójt, argumentując to nowoczesnymi urządzeniami wydobywczymi. – W trakcie eksploatacji kopaliny kruszywa naturalnego wszelkie procesy są prowadzone „na mokro” z wykorzystaniem wody z wyrobisk. Zastosowana technologia produkcji piasku i żwiru gwarantuje maksymalną redukcję unosu zanieczyszczeń pyłowych, dlatego też zasięg emisji pyłu ogranicza się jedynie do obszaru górniczego. Transport urobku poza teren zakładu uzależniony jest od popytu na surowiec, więc częstotliwość przejazdu pojazdów nie ulegnie zmianie w stosunku do obecnej sytuacji. Podobnie będzie z eksploatacją infrastruktury drogowej. Bezpieczeństwo mieszkańców również nie będzie zagrożone, gdyż tak jak w chwili obecnej przejazd będzie odbywał się poza obszarem zwartej zabudowy Tworkowa, ul. Żwirową, a następnie drogą krajową nr 45, tj. drogą, która przed laty została specjalnie wybudowana, aby transport kruszywa nie był uciążliwy dla naszych mieszkańców – ocenia Utracki.

... i wyliczeniach

Wójt wyliczył, że na terenie gminy Krzyżanowice, użytki rolne zajmują obecnie ok. 4500 ha. Zaś przedmiotowa zmiana studium pod tereny eksploatacji kruszywa obejmuje ok. 40. ha gruntów rolnych, co stanowić będzie 0,88% z ogólnej ich powierzchni. – Nie dojdzie więc do znacznego pomniejszenia powierzchni użytków rolnych – argumentuje. I dodaje: – tereny w zbiorniku Racibórz Dolny od wielu lat są już eksploatowane, więc znajdujące się tam zasoby kopalin są coraz mniejsze. Dodatkowo inwestorzy działający w czaszy zbiornika otrzymali informację o odmowie przedłużenia umów dzierżawy gruntów umożliwiających prowadzenie dalszego wydobycia. Brak innych terenów z zasobami surowców mineralnych spowoduje likwidację obecnie funkcjonujących zakładów, a co za tym idzie utratę wielu miejsc pracy.

Dalej wójt odwołuje się do art 95 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo Geologiczne i Górnicze (t.j. Dz.U, 2020, poz. 1064 z późn. zm.) udokumentowane złoża kopalin, w celu ich ochrony ujawnia się obowiązkowo w terminie wskazanym ustawą w studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. – Podjęcie przedmiotowej uchwały podyktowane było więc obowiązkiem ustawowym, jak również po dokonaniu szczegółowej analizy uznano, że zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania będzie miała korzystny wpływ na sferę gospodarczą, ekonomiczną i społeczną naszej gminy – argumentuje włodarz.

Na terenie gminy Krzyżanowice obecnie działają dwa zakłady związane z wydobyciem kruszywa: ALAS Utex i PPKMiL Gliwice (współpracuje z nimi natomiast firma Drobny). Wójt wyjaśnił, że samorząd w swoich zasobach nie posiada informacji dotyczących liczby osób zatrudnionych przez te firmy. Wyliczył natomiast, jaki wpływ do budżetu mają opłaty eksploatacyjne. W 2018 roku było to 646 129, 80 zł (to 1,42 proc. wpływów w stosunku do dochodów gminy), w 2019 r. 818 648,60 zł (1,67 proc), zaś 2020 r. 944 606,40 zł (1,99 proc.). Jeśli spojrzymy na ilość wydobytych kopalin w ostatnich latach, to dane przedstawiają się następująco: ALAS Utex – 2017/2018: 1 236 605 t., 2018/2019: 1 134 533 t., 2019/2020: 997 379 ton. PPKMiL Gliwice – 2017/2018: 575 385 t., 2018/2019: 1 103 912 t., 2019/2020: 1 548 312 t.

Jeśli zaś chodzi o podatki, to ogółem na przestrzeni trzech lat wpływ do budżetu z nich wyniósł: ALAS Utex: 2018 – 506 678 zł, 2019 – 542 137 zł, 2020 – 519 514 zł. PPKMiL Gliwice: 2018 – 170 015 zł, 2019 – 283 978 zł, 2020 – 47 317 zł. Drobny (firma korzysta ze zwolnienia od podatku nieruchomości): 2018 – 21 310 zł, 2019 – 22 369 zł, 2020 – 26 838 zł.

Zysk pięciokrotnie wyższy

Wójt zwraca również uwagę na różnicę pomiędzy wpływem dochodów do budżetu gminy z tytułu podatku rolnego, a podatku od nieruchomości. – W przypadku zmiany przeznaczenia przedmiotowego terenu różnica będzie zauważalna: wpływ do budżetu przy obecnym przeznaczeniu: z tytułu podatku rolnego to ok 10 000,00 zł/rok. Wpływ do budżetu po zmianie przeznaczenia terenu: z tytułu podatku od nieruchomości ok. 340 000,00 zł/ rok (podatek rolny zmieni się na podatek od nieruchomości), z tytułu opłaty eksploatacyjnej – przy wydobyciu ok. 500 000 ton – wpływ będzie wynosił ok. 200 000,00 zł – wylicza Utracki.

Dalej wskazuje, że przy tej kalkulacji różnica wynosi aż 530 000,00 zł. – Zmiana przeznaczenia terenu będzie miała więc znaczny wpływ na wzrost dochodów gminy – ocenia, zwracając uwagę, że w kalkulacji ujęte zostały tylko kwoty podatku oraz opłaty eksploatacyjnej, sumy te jednak będą zwiększone jeszcze o udział w podatku dochodowym od osób fizycznych.

– Reasumując, z tego areału zysk będzie co najmniej pięćdziesięciokrotnie większy w przypadku zmiany studium i rozpoczęcia eksploatacji na tym terenie. Ponadto nie należy zapomnieć o fakcie, że na takiej powierzchni do utrzymania dobrostanu rolniczego wystarczy 1 do 2 pracowników. Natomiast w przypadku rozpoczęcia eksploatacji tych terenów będzie potrzebnych kilkadziesiąt pracowników, co też dla polityki gminnej jest ważnym czynnikiem nie tylko kwestia dochodowa – odpisał w interpelacji wójt.

Kierunek wodno-rekreacyjny

Grzegorz Utracki argumentuje, że zmiana ta jest zgodna z przyjętym kilka lat ternu planem rozwoju gminy Krzyżanowice m.in., w kierunku wodno-rekreacyjnym. – Jak określono w Strategii Gminy Krzyżanowice „gmina dołoży wszelkich starań, aby eksploatacja złóż przebiegała w sposób umożliwiający późniejsze zagospodarowanie wyrobisk na cele turystyczno-rekreacyjne” – przypomniał. Dodał, ze przedmiotowy teren po wydobyciu kruszywa naturalnego i wykonaniu prac rekultywacyjnych pozwoli rozwinąć jeszcze bardziej sferę turystyczną, rekreacyjną i wodną. – Takie warunki rekultywacji i rozwoju otrzymują również wszystkie podmioty występujące o zmianę planu zagospodarowania przestrzennego czy też podmioty występujące do Urzędu Marszałkowskiego o wydanie wszystkich niezbędnych zezwoleń do rozpoczęcia eksploatacji złóż. Zmiana przeznaczenia niniejszego terenu oraz przeprowadzenie rekultywacji w kierunku wodnym będzie miało wpływ również na rozwój podmiotów działających w branży gastronomicznej, hotelarskiej czy sportowej. Dzięki temu powstanie wiele nowych miejsc pracy m.in. dla naszych mieszkańców. Zmiana ta wpisuje się więc w szeroko rozumiany rozwój gminy Krzyżanowice, chcąc przy tym wykorzystać rozwój zasobów infrastruktury turystycznej, rekreacyjnej, sportowej, wodniackiej. Ponadto należy wziąć pod uwagę, że ewentualne wydobycie żwiru będzie odbywało się na gruntach będących już we władaniu podmiotów gospodarczych, które wnioskują ich zmianę – argumentuje.

(mad)