Zapytaj prawnika: Czy można się uchylić od skutków prawnych błędu?
Natalia Lewandowska-Fac, radca prawny, mediator
Czy jeśli złożono oświadczenie woli pod wpływem błędu, można się uchylić od jego skutków prawnych? Tak, jeśli błąd dotyczył treści czynności prawnej. Jeżeli jednak oświadczenie woli było złożone innej osobie, uchylenie się od jego skutków prawnych dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd został wywołany przez tę osobę, chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z łatwością błąd zauważyć. Wyjątkiem jest czynność prawna nieodpłatna. Można także uchylić się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem bezprawnej groźby drugiej strony lub osoby trzeciej. W jaki sposób uchylić się od d skutków prawnych oświadczenia woli, które zostało złożone innej osobie pod wpływem błędu lub groźby? Należy złożyć tej osobie oświadczenie na piśmie. Dochowanie formy pisemnej jest niezależne od tego w jakiej formie było złożone pierwotne (wadliwe) oświadczenie woli.
Uwaga na termin!
Uprawnienie do uchylenia się wygasa: w razie błędu – z upływem roku od jego wykrycia, a w razie groźby – z upływem roku od chwili, kiedy stan obawy ustał. Ciężar udowodnienia zachowania terminu spoczywa na uchylającym się.
Ważne!
Można powoływać się tylko na błąd uzasadniający przypuszczenie, że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia tej treści. Błąd musi więc być istotny. Wyjątkiem jest sytuacja gdy błąd wywołała druga strona podstępnie. Wówczas uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu może nastąpić także wtedy, gdy błąd nie był istotny, jak również wtedy, gdy nie dotyczył treści czynności prawnej.