O leasingu samochodów

Najnowsza nowelizacja ustawy o VAT likwiduje m.in. słynny wzór Lisaka. Według nowych zasad, z odliczenia podatku VAT (także od paliwa) będzie można skorzystać w przypadku nabycia, leasingu lub najmu samochodów, których dopuszczalna masa całkowita przekracza  3,5 tony. W przypadku pojazdów osobowych oraz innych, których dopuszczalna masa całkowita nie przekracza 3,5 tony odliczyć będzie można 60 proc. wartości podatku, nie więcej jednak niż  6 tys. zł.

Nowelizacja zakłada też możliwość skorzystania z pełnego odliczenia w kilku innych przypadkach. Chodzi tu o samochody:
• z jednym rzędem siedzeń oddzielonym od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą, klasyfikowane na podstawie prawa o ruchu drogowym do rodzaju wielozadaniowy lub van;
• mające więcej niż jeden rząd siedzeń, spełniających warunki określone w ustawie, wskazujące m.in. na fakt, że długość części przeznaczonej do przewozu ładunków ma stanowić ponad 50 proc. długości pojazdu;
• mające otwartą część przeznaczoną do przewozu ładunków lub kabinę kierowcy i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu;
• specjalne w rozumieniu prawa o ruchu drogowym, m.in. koparki, ładowarki, pojazdy do oczyszczania dróg, pomoc drogowa, bankowozy i inne);
• konstrukcyjnie przeznaczone  do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą, jeżeli z dokumentów wydanych na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym wynika takie przeznaczenie.

Spełnienie wymagań dla pojazdów do pełnego odliczania VAT stwierdzać się będzie na podstawie dodatkowego badania technicznego przeprowadzanego przez okręgową stację kontroli pojazdów, potwierdzonego zaświadczeniem oraz właściwą adnotację w dowodzie rejestracyjnym. Ale uwaga: podatnik będzie musiał pamiętać, by w ciągu 14 dni od otrzymania zaświadczenia dostarczyć jego kopię do naczelnika urzędu skarbowego. W ciągu 7 dni trzeba będzie zawiadomić o zmianach w pojeździe, które wykluczają pełne odliczenie VAT.

W przypadku usługobiorców użytkujących samochody osobowe oraz inne pojazdy samochodowe o dopuszczalnej masie całkowitej nie przekraczającej 3,5 tony, na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, kwotę podatku naliczonego stanowić będzie 60 proc. podatku naliczonego od czynszu (raty) lub innych płatności wynikających  z zawartej umowy, udokumentowanych fakturą. Suma kwot w całym okresie użytkowania samochodów i pojazdów, dotyczących jednego samochodu i pojazdu, nie  będzie mogła przekroczyć kwoty 6 tys. zł.

Część samochodów dostawczych spełniających wymogi tzw. „wzoru Lisaka” i korzystających po 1 czerwca z pełnego odliczenia VAT po wejściu w życie nowelizacji ustawy stanie się autami osobowymi podlegającymi ograniczonemu odliczeniu. Mimo że w nowelizacji ustawy znalazły się przepisy przejściowe dotyczące odliczania podatku, w przypadku leasingu samochodów – pozostały wątpliwości. Aktualnie jeszcze obowiązuje wzór Lisaka. Jeśli pojazd spełnia określone w nim kryteria, traktowany jest jak samochód ciężarowy. Podatnik leasingujący taki samochód  może odliczyć cały podatek VAT zawarty w racie leasingowej. Zgodnie z nowelą, z pełnego odliczenia będą mogły korzystać m.in. samochody o dopuszczalnej masie powyżej 3,5 tony, ale także inne pojazdy, w tym m.in. osobowe z dwoma rzędami siedzeń, których długość przestrzeni ładunkowej przekracza połowę długości. W przypadkach pozostałych będzie można odliczyć 60 proc., ale nie więcej niż 6 tys. zł.

Powyższe oznacza, że auta spełniające obecnie wymogi wzoru Lisaka, nie będą mogły skorzystać z pełnego odliczenia. Nowela ustawy będzie obowiązywać od 1 czerwca 2005 r., ale przepisy dotyczące odliczeń podatku VAT wchodzą w życie po 90 dniach od dnia ogłoszenia tych zmian. Senat RP do noweli dodał przepisy przejściowe, bez których klienci firm leasingowych, którzy podpisali umowy leasingu pojazdów spełniających wymogi wzoru Lisaka, straciliby prawo do odliczenia VAT. Zgodnie z tymi regulacjami, w przypadku umów zawartych przed dniem wejścia w życie noweli, kwotę naliczonego podatku VAT od czynszu (raty) stanowi kwota podatku naliczonego, jak wynikałaby z przepisów ustawy w brzmieniu obowiązującym przed jej wejściem w życie. A więc samochody wzięte w leasing przed 1 czerwca 2005r., które spełniają warunki wzoru Lisaka, zachowują prawo do pełnego odliczenia także po wejściu w życie noweli. Leasingobiorcy będą jednak musieli do 15 czerwca 2005 r. zarejestrować umowy u naczelnika właściwego dla nich urzędu skarbowego.

Inaczej ma się sprawa odliczeń podatku w przypadku umów podpisanych po wejściu w życie noweli do ustawy (po 1.06.2005r.), ale przed wejściem w życie nowych przepisów dotyczących odliczeń VAT od samochodów.  Zastosowana konstrukcja prawna jest niedoskonała i w praktyce może nie uchronić branży leasingowej przed gwałtowną zmianą warunków prowadzenia działalności. Na baczności powinni mieć się przede wszystkim  leasingobiorcy, ponieważ to oni najdotkliwiej odczują jej skutki. Załóżmy, że nowe przepisy wejdą w życie 1 września. Do tego czasu leasingobiorcy pojazdów spełniających kryteria wzoru Lisaka, którzy podpiszą umowy po 1 czerwca 2005 r., będą mogli korzystać z pełnego odliczenia VAT. Jeżeli leasingowany pojazd nie spełni równocześnie nowych warunków określonych w zmienionym art. 86 ustawy, po 1 września 2005r., nie będzie można odliczać pełnego VAT od rat leasingowych. Takie rozwiązanie zdaniem niektórych ekspertów od leasingu jest niezgodne z zasadą ochrony praw nabytych oraz różnicuje podatników, gdyż ci z nich którzy podpiszą umowy wcześniej będą mogli korzystać z pełnego odliczenia VAT do czasu zakończenia umowy, pozostali zaś utracą to prawo 1 września, mimo, że zmiana przepisów nastąpi dopiero po dacie zawarcia umowy leasingowej.

Na podstawie informacji z Urzędu Skarbowego w Raciborzu